YANKEE CİTY ARAŞTIRMASI

W. Lloyd Warner Yankee City çalışmalarından birisi ” Çağdaş toplumlarda, sosyal yaşam”

Bu araştırma Yankee şehrinde antrolog W. L. Warner tarafından teknolojik değişme ve yeniliklerin insanlar ve onların ilişkileri üzerinde ki etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. 

Teknik değişim ve modernizasyon yapılmadan öne işçilerin fabrika içinde ve dışındaki prestij, itibar ve sosyal statülerini statülerini belirleyen husus onların ayakkabı imalatındaki teknik bilgi ve becerileriydi. Bu ise gençlik döneminden başlayıp çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemlerinden oluşan bir takım safhalardan geçmelerini zorunlu kılıyordu. İşletme sahipleri de toplumun bu sosyal ve mesleksel geleneklerinin etkisi altında bulunuyorlardı. 

Ancak zamanla bu fabrika  ayakkabı üretiminde usta işçinin teknik bilgi ve becerisinin yerini makinalar aldı. Böylece, işçiler arasında öteden beri önemli bir sosyal statü olan nitelikli işçiler bu özelliklerinin bir kısmını kullanamaz duruma geldiler. Böylece ustalık ve teknik becerilerinin önemli bir kısmının kullanılmaz duruma gelmesi yaşlı ve vasıflı işçileri oldukça fazla etkilemiştir. Genç çıraklar ve yarı vasıflı olan kalfalar durumdan çok fazla etkilenmeyerek yaşlarının da verdiği dinamizm nedeniyle yeni duruma kolayca uyum göstermişlerdir. 

W. Lloyd Warner

Üretim teknolojisinde modernleşme ve makineleşmenin başlaması ile süratle yeni yatırımlara ihtiyaç duyulmuştur. Fabrikanın sahipleri hem sermaye eksikliğinden hem de asıl önemlisi eski toplumsal geleneklerinin bozulmasından üzüntü, endişe ve korku duyarak yeni yatırımlar yaparken başka şehirlerden de ortaklar almışlardır. Böylece yönetim otonomisini kaybederek  fabrika geniş bir sahip kitlesinin eline geçmiştir. Bu durum sahiplerle personel arasındaki ilişkileri bozmuş ve personelin işe ve işletmeye karşı tutum ve güvenini önemli ölçüde sarsmıştır. Böylece sahip personel dayanışması yerini, zaten daha önce sendikalı olan işçiler arasındaki sayanışmaya bırakmış ve grevlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu grevler çevre halkı tarafından da destek görmüştür. 

Bu araştırma bize, sosyal ve teknolojik sistemlerde meydana gelen değişmelerin insan davranış ve tutmlarına etkilerini göstermekte ve bu tarz değişimlerde insan unsurunun onun toplum içinde ki prestij, statüsünü ve ilişkilerinin gözönünde bulundurulması ve planlı bir değişimin yapılmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. 

KAYNAKÇA:

Yönetim Psikolojisi – Prof. Dr. Erol EREN ( Beta Yay.- İst / 1993 4. Baskı) s. 20-21