ANA SÖZÜ GAZETESİ

1957 yılına gelinceye kadar Gagavuz Yeri’nde basından söz edilmesi mümkün değildir. 1957 yılında Gagavuzlara alfabe verilmesiyle basın hayatında kıpırdanmalar olmuş, fakat bu da fazla uzun sürmemiştir (Argunşah, Güngör1998: 78). Bu gelişmeyle birlikte gazete ve radyo yayınları yapılmış ayrıca Gagavuz Türkçesiyle okul ve edebiyat kitapları basılmıştır (Argunşah, Güngör1998: 78). Ancak 1961 yılına gelindiğinde bütün bu faaliyetler Moldova hükümeti tarafından sebepsizce durdurulmuştur. 1970 yılına kadar hiçbir yayın yapılamamış, 1970’li yıllarda Komrat adlı gazete çıkarılmaya başlandıysa da fazla yaşayamamıştır.

 

Tarih 14 Ağustos 1988’i gösterdiğinde ise Gagavuzlar için hem kültürlerini ve dillerini koruyabilmek için hem de bu değerleri gelecek kuşaklara aktarabilmek için yeni bir yol yeni bir gazete açılmıştı. Bu gazete Ana Sözü gazetesi idi. Şair ve yazar Todur Zanet’in yönetiminde çıkan bu gazete Gagavuz Türkleri arasında büyük yankı uyandırmış ve tirajı 80 bini bulmuştur (Özkan 2017:429).

Gazete ilk zamanlar Kiril harfleriyle çıkarılıyordu. Yine ilk zamanlar Ana Sözü başlığının üzerinde ‘bütün dünyanın proleterleri birleşiniz!’ yazıyordu. Bu ibare o dönemde de baskının devam ettiğinin de bir göstergesidir. 1991 yılında Türkiye ve diğer Türk yurtlarından aydınlarında etkisiyle gazete başlığının üzerine bir ibare daha koyulmuştu: ‘Ana sözü ile Oğuzluk yaşasın!’. Gagavuzların ana dillerinin şuurlarına varmalarında, tarihlerini ve kültürlerini tanımalarında bu gazetenin büyük katkıları olmuştur. Ana sözü, yayınını bir süre Kiril ve Latin harfleriyle birlikte sürdürmüş, sonra tamamen Latin alfabesine geçmiştir. Günümüzde hala yayın hayatına devam etmekte olan Ana Sözü gazetesinin başlığının üzerindeki mevcut yazı ise dikkat çekicidir: ‘Yaşa, Benim Halkım!’.

 

Ana Sözü gazetesinin yanında Petri Yalıncı’nın yönetiminde Gagauz Sesi adlı bir gazete çıkmış ve bu gazetede de Gagavuz yazar ve şairlerinin eserlerinden örnekler sunulmuştur (Özkan, 2017: 429). Ayrıca Gagauz Halkı gibi kısa süreli yayın yapan başka gazeteler de vardır (Özkan, 2017:429).

 

KAYNAKLAR

Argunşah, M. – Güngör, H. (1998). Gagauzlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.

Özkan, N. (2017). Gagavuz Edebiyatı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.

 

                                                                                                          Hakan GÜLER