Keops Piramidi

Keops, Khufu veya Büyük Piramit olarak bilinen, Giza Antik Mezar bölgesinde bulunan, Üç büyük Piramitten en büyük ve en eski olan Firavun Mezar anıtıdır.

Tahminen MÖ 2550-2560 yılları arasında yapılan bu anıtsal mezar aynı zamanda dünyanın yedi harikası arasında sayılmakta olup yedi yapı arasından günümüze kadar ulaşan tek inşadır.  

Keops Piramidinin, Mısır Firavunu Khufu adına yaptırıldığı ve İnşasının 20 yıl sürdüğü düşünülmektedir.

20. Yüzyılın başına gelinceye kadar insanlık tarihinin gördüğü en büyük ve en yüksek yapı olma özelliğini korumuştur.

Piramidin dış cephesini koruyan taş kaplamalar günümüze kadar ulaşmamıştır.  

Yapımıyla alakalı birçok varsayım ortaya konulmuş olsa da yapım tekniği ile alakalı olarak netlik kazanan bir teorem yoktur.  

Keops Piramidi, yontma taştan yapılma, 138 m yükseklikteki kare tabanlı bir piramittir. Bu piramidin orijinal yüksekliğinin 280 Mısır kübiti, yani 146,48 m olduğu sanılmaktadır. Fakat erozyon ve tepe kısmının yokluğu nedeniyle günümüzde yüksekliği 138,75 m’dir. Taban kenarlarından her biri 230,37 m. (440 kübit) uzunluktadır. Yapılan hesaplamalara göre piramidin kütlesi 5,9 milyon ton ağırlığında, hacmi ise 2.500.000 m³’tür.

Kuzeydoğu taşlarının arasındaki açıklık 0,5 mm. olarak saptanmıştır.

Piramidin tabanının dörtkenarının birbirlerine, 58 mm’lik fark göz ardı edilirse, eşit olduğu görülmektedir. Taban yatay ve hemen hemen düzdür (tabanın en alçak ve en yüksek noktaları arasındaki fark 21 mm.’yi geçmez. Kare tabanın kenarları 4 açısal dakika göz ardı edilirse, manyetik kuzey yerine gerçek kuzey esas alınıp, tam olarak dört ana yöne oturtularak hizalanmıştır ve 12 açısal saniye göz ardı edilirse, taban hatasız bir karedir. Petrie’nin ölçümlerine ve sonraki çalışmalarına göre, orijinal halinde, piramit 280 kübit yüksekliğinde idi ve her bir kenarı 440 kübit uzunluğundaydı. Bu oranlar π/2’ye eşittir ki, bu da 22/7’ye, yani % 0.05’lik fark göz ardı edilirse π sayısına denk düşer. Bazı Mısırbilimcilere göre bu tesadüfi bir sonuç olmayıp, maksatlı olarak tasarlanmış bir orandı.

Büyük Piramit bir ana kayanın üzerine inşa edilmiştir, yapı 2.3 milyon kireçtaşı (kalker) taş bloktan oluşur. Bu taş blokların çoğu muhtemelen civardaki bir taş ocağından getirilmiş ve kaplamada kullanılan Tura kireçtaşı Nil nehrinden taşınmış olmalıdır. Piramitte kullanılmış en büyük taşlar olan “kral odası”nın granit taşları ise bölgeye 500 milden fazla bir uzaklıkta bulunan Aswan’dan getirilmiş olup, ağırlıkları 25 ton ile 85 ton arasında değişmektedir. Geleneksel olarak eski Mısırlılar taş blokları kayadan çekiçle takozlar çakma ve ıslatma yöntemlerini kullanarak koparırlardı. Kayaya çakılan takozların sayısı artınca taş blok çatlayan kayadan koparılırdı. Böylece koparılıp kesilen taş bloklar gemilerle Nil Nehri’nden taşınırdı. Keops’un inşasında kullanılan 3 milyon kayanın her birinin kütlesi 2,5 ton ağırlığında. Kayaların her birinin yukarı taşınması için yüzlerce insanın aralıksız olarak çalıştığı sanılıyor. Merdivenlerin inşasında bakır ve taş aletler kullanılmış Keops’un kayaları ise rampayla taşınmış.

Piramidin inşası tamamlanırken yapının dış kısmı eğik yontulmuş, son derece iyi perdahlanmış beyaz kireçtaşından kaplama taşlarıyla kaplanmıştır. Bunlar yapının yüzeylerine gereken eğimi (eski Mısır’da eğim ölçüsünü belirten seked birimiyle 5 1/2 palm) verecek şekilde özenle kesilmiş ve yerleştirilmiştir. Yapının orijinal hali günümüzdeki gibi değildi. M.S. 1300 yılında meydana gelen büyük bir deprem, kaplama taşlarının belli bir kısmını yerlerinden etmiş ve düşen taşlar Bahri Sultan An-Nasir Nasir-ad-Din al-Hasan tarafından 1356’da taşınıp Kahire yakınlarındaki kale ve camilerin yapımında kullanılmıştır. Günümüzde Büyük Piramidin bu yapılarda kullanılmış söz konusu taşları halen görülebilir durumdadırlar. Ayrıca, sonraki dönemlerde bölgeye gelmiş kâşiflerin raporlarına göre, sonraki çökmelerde de piramitten büyük taşlar kopmuştu ve bunlar piramidin dibine düşerek bir moloz yığını oluşturmuştu. Bu molozlar sonradan kazılar sırasında arkeolojik sit alanının temizlenmesi amacıyla alınıp uzağa atılmıştır.