Voltaire bir Fransız filozof ve tarihçiydi. Doğum adı François-Marie Arouet idi ve çok yönlü bir yazar  olarak şiirler, oyunlar, denemeler, romanlar gibi hemen hemen tüm edebi formlarda eser yaratma yeteneği ve bilimsel ve tarihi eserler üretmesi açısında en iyi Aydınlanma yazarlarından biri olarak kabul edilir. 

En çok hiciv bir romanı olan Candide‘ı yazmasıyla tanınır.

VOLTAIRE’NIN İLK YILLARI

Voltaire, 1694 Kasım’ında Paris’te üst orta sınıf bir ailede doğdu. Babası François Arouet ve annesi Marie Marguerite Daumand’dı. Çiftin beş çocuğu vardı ve Voltaire en küçüktü. Annesi yedi yaşındayken öldü ve ölümünden sonra Voltaire, özgür düşünen vaftiz babasına yakın oldu.

1704-1711 yılları arasında Cizvitler tarafından yönetilen Collège Louis-le-Grand’da eğitim gördü. Yunanca ve Latince öğrendi ve daha sonra İngilizce, İspanyolca ve İtalyanca konusunda uzmanlaştı. Okuldan ayrıldığında, avukat olmasını bekleyen babasının planlarının aksine yazar olmaya karar verdi.

VOLTAIRE KARİYERİ

Voltaire Paris’te noter yardımcısı olarak çalışsa da  zamanının çoğunu şiir yazarak geçirdi. Babası ne yaptığını öğrenir öğrenmez onu hukuk okumak için Normandiya’da ki Caen’e gönderdi. Ancak burada da yazmaya devam etti. Bu dönemde birçok makale ve tarihsel eser yazdı.

Akıllı zekası onu zaman geçirdiği birçok aristokrat ailede çok popüler hale getirdi. Babası onun için Fransız büyükelçisinin Hollanda’da ki sekreteri olarak iş buldu. Orada Fransa’dan Protestan bir mülteci olan Catherine Olympe Dunoyer ile tanıştı. Aşık oldular ve birlikte kaçmayı planladılar, ancak babası onu Fransa’ya geri dönmeye zorladı.

VOLTAIRE’NIN TARTIŞMA ÇEVRESİ

Voltaire’nin erken yaşamının neredeyse tamamı Paris’te geçti. Bu dönemde Fransız hükümetiyle birçok sorun yaşadı. Bu çatışmalarının ana nedenleri arasında Fransız hükümetini eleştirileri ve dini hoşgörüsüzlüğü sorunları vardı. Voltaire’nin bu faaliyetleri birçok hapis ve sürgünle sonuçlandı.

Régent hakkındaki yazdığı eleştirel beyiti nedeniyle Bastille’de on bir ay hapis cezasına çarptırıldı. Voltaire oradayken ilk oyunu Edipe’ı yazdı. Bu başarılı çalışması sonrasında ünü hızlı bir şekilde arttı. 

VOLTAIRE FELSEFESİ

Voltaire’in felsefesi rasyonalizm ve şüpheciliğe dayanıyordu. Akıl ve netliğe olan düşkünlüğüne rağmen, sıklıkla kendisiyle çelişiyordu. Voltaire, insanın temel doğasının değiştirilemeyeceğini ve bazen de toplumun sanat, bilim ve ticaretle ilerici insanlaşmasının yanı sıra ilerlemeye inandığını söylerdi.

Dinde Voltaire, Hıristiyanlığın terziler ve oda hizmetçilerinin inanması için iyi olduğuna inanıyordu, ancak seçkinlerin basit bir deizme sahip olması gerektiği fikrini savunmaktaydı. Helvétius ve Holbach’ın ifade ettiği gibi ateizme ve materyalizme karşıydı. “Tanrı olmasaydı, icat edilmesi gerekirdi” ifadesi ile bu ddüşüncesini ortaya koymuştur.  

SİYASİ DÜŞÜNCELERİ

Voltaire, Fransız burjuvazisinin çok etkili olmadığını, aristokrasinin çok yozlaşmış ve parazit olduğunu, kitlelerin çok batıl ve cahil olduğunu bunlara ek olarak kilisenin sadece monarşiye karşı bir denge aracı olarak bir değer olduğunu düşünüyordu. Demokrasiye güvenmez ve halkın aptallık yaydığına inanıyordu.

Ayrıca, kendisi gibi filozofların değişim yaratabilecek tek kişiler olduğuna inanmaktaydı. Çünkü monarşinin sadece gücü değil, aynı zamanda Fransa’nın zenginliğini de geliştirmek için en büyük güç olduğunu düşünmekteydi. Esasen monarşinin ilerleme ve değişim için en iyi yol olduğuna inanıyordu.

VOLTAIRE’NIN BÜYÜK ESERLERİ

Voltaire’in başlıca eserleri oyunlar, şiir, felsefi eserler ve tarihi eserler şeklinde dört kategoriye ayrılır. En ünlü şiiri, destan şiirleri Henriade ve tamamlanmamış Orleans Maid’i içeriyordu. Yazı organı XIV.Louis Çağı’nın ve Gümrük ve Ulusların Ruhu Üzerine Denemesinin kayda değer tarihsel eserlerini içerir. Voltaire’in tanınmış felsefi eserleri Platon’un Rüyası ve Mikromgas’ın kısa öyküleriydi.

En ünlü eseri Candide, birçok saçma maceraya karışan bir gezgin hakkında ilginç bir kurgusal hikayedir. Eser Gottfried Leibniz’in felsefi çalışmasını satirize etmektedir. Candide çok korunaklı bir hayat yaşayan ve akıl hocası Pangloss’tan Leibnizian iyimserliğinden etkilenen genç bir adam olduğunda başlar.

Bu yaşam tarzının ani sonunu ve daha sonra birkaç zorluğu tecrübe edip gördüğü zaman yavaş, hoş olmayan hayal kırıklığını tarif ediyordu. Voltaire, Candide’ı daha pratik ilkeleri teşvik ederken iyimserliği açıkça reddetmeyle sonlandırmaktadır.

TUTUKLANMALAR VE SÜRGÜNLER

Voltaire, Orleans’ın naibiyle dalga geçtiği için 1715’te Tulle’ye sürüldü. 1717’de Paris’e döndü ve tekrar tutuklandı. Bu kez 1726 tarihinde Bastille’e gönderildi. Orada birkaç hafta kaldı ve sonra İngiltere’ye gönderildi.

Voltaire orada üç yıl kaldı. 1733’te bu dönemde Fransız hükümetini ve kiliseyi çileden çıkaran yazılar yazdı. Voltaire metresi Emile de Breteuil ile 15 yıl orada kaldı.

SON YILLARI

1778 Şubat ayında, 20 yıl sonra Paris’e döndü. O yılın Mayıs ayında Voltaire uykusunda iken öldü. Son yıllarında ve ölümü sonrasında Fransız halkı onu kahraman ve edebi deha olarak görmeye başlamıştı.