5 NİSAN 1994 İSTİKRAR PROGRAMI

 

1980’li yıllarda başlayan finansal serbestleşme ile birlikte faiz oranlarının artırılması sonucu sermaye girişinde artış meydana gelmiş ve bu durum TL’nin değer kazanmasına neden olmuştur. Bunun sonucunda ithalatta artış yaşanırken ihracatın gerilemesi nedeniyle dış açıklar artma eğilimi göstermiştir. Ayrıca artan faizler nedeniyle devletin borç yükü artarak kamu açıklarının da artmasına neden olmuştur.

 

5 Nisan İstikrar Programının kapsadığı önlemler

 Yüksek oranda KİT zamları,

 % 138,9 oranında bir devalüasyon,

 KİT’lerin özelleştirilmesi ve kapatılması,

 Tarım destekleme alımlarının azaltılması,

 Kamu kesimine maaş ve ücret artışlarının sınırlı tutulması,

 Tekel ve akaryakıt vergilerinin yükseltilmesi,

 Ek vergilerin getirilmesi,

 Merkez Bankasının yeniden yapılandırılması,

5 Nisan Kararlarının en önemli eksiklikleri

 Orta vadeli hedefleri bir bütünlük içinde açıklamamıştır.

 Finans piyasasına ilişkin çözümler önermez.

 Borç yönetimine ilişkin açıklamalara yer vermemiştir.

Programın Uygulama Sonuçları

 Hükümet yerel seçimler dolayısıyla istikrar paketini açıklamakta geç kaldığından ülkede dengesizlikler giderek artmış ve ekonomiye zamanında müdahale edilmemiştir. Bu durum spekülasyonun artmasına ve ekonominin temel dengelerinin bozulmasına yol açmıştır.

 İstikrar programının kapsamında yer alan tasarruf tedbirleri uygulanamamıştır. Sosyal tesislerin satılması gerçekleştirilememiş, sosyal güvenlik sisteminde yapılması gereken reform yapılamamıştır.

 1999’a kadar kayıt dışını önleyen bir vergi reformu çıkartılamamış ve böylece devlet büyük gelir kayıplarına maruz kalmıştır.

 Kamu kesimi gelir-gider dengesi tutturulamamıştır.

 5 Nisan 1994 İstikrar Programı ekonomide stagflasyona neden olmuştur. Stagflasyon, ekonomide enflasyon ve işsizlik olgusunun birlikte yaşanmasıdır. İşsizlik boyutu giderek derinleşmiştir.

 Fiyat istikrarı sağlanamamış, halk yüksek enflasyonla karşı karşıya kalmıştır.