Avrupa ve ABD toplumu tarafından uzun süredir kötü şansın habercisi olarak kabul edilen 13.Cuma; 19. yüzyılın sonlarında gizli bir topluluğa; 20. yüzyılın başlarında bir romana, bir korku filmi serisine ve bunun korkusunu tarif eden özde bir ama işleyişte iki ayrı fobiye (paraskavedekatriaphobia ve friggatriskaidekaphobia Şanssız gün korkusu) ilham verdi.

13 Korkusu

Avrupa temelli toplumda; tıpkı bir merdivenin altında yürümek, kara bir kedi ile aynı yoldan geçmek veya bir aynayı kırmak gibi, birçok insan 13’üncü Cuma’nın kötü şans getirdiğine inanmaktadır.

Bu geleneğin tam olarak ne zaman başladığı belirsiz olsa da, olumsuz batıl inançlar yüzyıllar boyunca 13 rakamı etrafında döndü.

Batı kültürleri tarihsel olarak 12 sayısını tamlık ile ilişkilendirirken (12 gün Noel, 12 ay ve zodyak işareti, 12 Herkül İşçisi, 12 Olympus tanrısı ve 12 İsrail kabilesi gibi birçok kültü kutsal sayarken), ardılı olan 13 rakamının kötü şansın işareti olarak değerlendirilmesinin uzun bir geçmişi vardır.

Mesela Babil hükümdarı Hammurabi’nin kanunlarında, 13. yasa atlanılmıştır. İhtimal doğrultusunda bir yazım hatası olmasına rağmen, batıl inançlı insanlar 13’ün uzun süredir devam eden olumsuz ilişkilerinin kanıtı olarak işaret etmektedirler.

13.Cuma Hristiyan İnancına Göre Neden Uğursuz?

İncil geleneğine göre, Perşembe günü Maundy’de düzenlenen İsa ve 12 havarisinin dahil olduğu son Akşam Yemeği’ne 13 konuk katıldı.

Ertesi gün ise İsa’nın çarmıha gerilme günü olan Cuma idi.

Hristiyan batıl inancında Son Akşam Yemeği’ndeki oturma düzeninin, bir masada 13 misafirin bulunmasının kötü bir alamet olduğuna inanılıyor.

Cuma günü için bazıları Hristiyan geleneğinden öncesi olduğunu ileri sürmüştür. İsa’nın bir Cuma günü çarmıha gerildiği gibi, Cuma’nın; Havva’nın Adem’e Bilgi Ağacından elmayı verdiği gün ve Cain (Kabil)’in kardeşi Abel (Habil)’i öldürdüğü gün olarak inanmaktadırlar.

On üç Kulüp

19. yüzyılın sonlarında, Kaptan William Fowler (1827-1897) adında bir New Yorklu, 13 numara üzerindeki  kalıcı damgayı ve özellikle de yemek masasında 13 misafir olmamasına dair yazılı olmayan kuralı ortadan kaldırmaya çalışarak bir geleneği değiştirmek adına On üç Kulübü kurdu.

Açılış toplantısı 13 Ocak 1883 Cuma, akşam on sekizde, Fowler’ın Knickerbocker Cottage
adlı bir binanın 13. odasında yapıldı.
Grup ayın 13’ünde düzenli olarak Manhattan’daki Knickerbocker Cottage’ın 13. odasında yemek yemek için toplandı. Kendi içlerinde Latincesi “Morituri te Salutamus” yani “Ölmek üzere olanlarımız sizi selamlıyor” şeklinde birbirleriyle selamlaştılar.

Dört eski ABD başkanı ( Chester A. Arthur, Grover Cleveland, Benjamin Harrison ve Theodore Roosevelt ) on üç kulübün saflarına da katılmıştı.

thirteen clup

 

 

 

 

 

 

 

 

Popüler Kültürde 13. Cuma 

Cuma tarihinde özellikle 13. Cuma efsanesinin en önemli kilometre taşı 1907’de, Thomas William Lawson tarafından yazılan “Onüçüncü Cuma” romanının yayınlanmasıyla meydana geldi.

1980’de piyasaya sürülen korku filmi 13. Cuma, dünyayı Jason adında bir hokey maskeli katilini anlattı ve belki de pop kültür tarihindeki ünlü batıl inancın en iyi bilinen örneği oldu. Film o kadar beğenilmişti ki çizgi romanlar, romanlar, video oyunları, ilgili ürünler ve sayısız korkunç Cadılar Bayramı kostümünün yanı sıra çok sayıda devam filmi ortaya çıkardı.

13. Cuma Uğursuzluğunu Esas Temeli?

13 Ekim 1307 Cuma günü, Fransa Kralı IV. Philip’in muhafızları, 12. yüzyılda Kutsal Toprakların savunulması için oluşturulan güçlü bir dini ve askeri düzen olan yüzlerce Tapınak Şövalyesini tutukladı.

Tapınakçılar çeşitli yasa dışı davranış suçlarından hapse mahkum edildi. Daha sonra birçok Tapınakçı yakılarak idam edildi. Tapınakçıların toplu şekilde yakıldığı gün olan 13. Cuma’nın uğursuz sayılması, net olmasa da bu olayla bağlantısı olduğu iddiasını güçlendirmektedir. 

13. Cuma olayını uğursuz sayanlar iddialarını güçlendirmek için tarihte meydana gelen bazı olayların bu tarihte olmasını bu günün uğursuzluğuna bağlamaktadırlar.
Örneğin;
Buckham Sarayı’na Eylül 1940 tarihinde yapılan Alman bombardımanı.
Toplumda büyük bir infiale sebep olan Kitty Genovese’in Mart 1964’te New York’ta öldürülmesi.
Kasım 1970 tarihinde Bangladeş’te 300.000’den fazla insanı öldüren bir fırtına.
Ekim 1972 senesinde And Dağları’ndaki Şili Hava Kuvvetleri’ne ait bir uçağının ortadan kaybolması.
Eylül 1996 tarihinde Rapçi Tupac Shakur’un ölümü.
Ocak 2012 senesinde 30 kişinin ölümüne sebep olan İtalya kıyılarındaki Costa Concordia kruvaziyer gemisinin kazası. 

Reklam (#YSR)