KLEANTİ SKALYERİ, AZİZ BEY KOMİTESİ |
1878 yılında İstanbul’da gizli olarak örgütlenmiştir. Genel başkanlığını Kleanti Skalyeri yapmıştır. Üyeleri arasında Nakşibend Kalfa, Aziz Bey, Ali Şefkari Bey ve Tabib Agah Bey gibi isimler de bulunmaktadır. Ayrıca Ali Suavi Komitesinin bazı üyeleri de bu teşkilata üye olmuşlardır.
Komite gizli çalışmalarını Aziz Bey’in evinde gerçekleştirmekteydi. Çok uzun süreli bir ömrü olmayan teşkilat Temmuz 1878 yılında bir istihbarat neticesinde evin basılmasıyla son bulmuştur.
Aziz Bey komitesinin tarihe iz bırakan olayı Sultan V. Murad’ın Çırağan Sarayından ikinci kez kaçırılmak istenmesini organize etmeleridir. Daha önce Ali Suavi tarafından denen bu olay başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bu defa daha eylem aşamasına gelmeden Aziz Beyin evinde kaçırma planları hazırlanırken üyelerden olan Hacı Hüsnü Bey’in ifşası üzerine baskına uğrarlar. Bu baskın neticesinde Skalyeri önemli evrakları da yanına alarak yurt dışına kaçar. Ayrıca yanında Nakşibend Kalfa ve Ali Şefkati de bulunmaktadır.Haklarında idam kararı alınmasına rağmen Padişah 2. Abdülhamit tarafından Ali Suavi olayındaki gibi yine affedilmişlerdir ve cezaları kalebentliğine çevrilmiştir.
Kleanti Skalyeri, İstanbul Prodos mason locası mensuplarından ve hatta ileri gelenlerindendir. V. Murad ile olan yakın dosluğu onu tahta geçirme planlarını hazırlamaya sevk etmiştir. Komite üyelerinden Nakşibend Kalfa Sultan Murad’ın annesinin cariyelerindendir.
Sultan Murad’ın mason olduğu özellikle Fransız Milli Kütüphanesi arşivlerinde yer almaktadır. Onun “tekris” töreni yani masonluğa geçiş töreni Parados Mason Locası tarafından yapılmıştır. Luise Amiable’nin Kadıköyde’ki evinde yapılan tekris töreni ile Sultan Murat Masonluğa dâhil olmuştur. bu törende ayrıca Locanın önde gelen isimlerinden Kleanti Skalyeri de hazır bulunmuştur.
1872 yılında yapılan bu tekris töreniyle birlikte Parados Locası kayıtlarına geçen evraklarla birlikte 12 Müslüman Türk’ü daha tekris etmiştir. Bunlar arasında veliahtlığı sırasında Sultan Murad’a Fransızca dersleri veren Namık Kemal da yer almaktadır.
Sultan Murad tekris edildikten 3,5 sene sonra 1876’da amcası Abdülaziz’in hal’iyle tahta geçmiştir. Fakat altı gün sonra Abdülaziz intihar edince zaten bozuk olan sinir yapısı iyice bozuluyor. Üç ay üç gün ruhi hastalığı yakınındakiler tarafından saklanıyor. Daha fazla cinnet hallerinin saklanamayacağı üzere tahttan indiriliyor ve yerine 2. Abdülhamit geçiyor. Böylece 26 yıl Çırağan Sarayı’nda kafes hayatı yaşıyor.
Sultan Murad ile mason loncalarının ve özellikle yurtdışı gizli servislerinin yakından ilgilenmesi onu Osmanlı reformlarını uygulatabilecekleri bir kişilik olarak görmelerinden kaynaklanmaktadır.
İki kez saraydan kaçırılma teşebbüs ve planları sekteye uğrayınca 1905 yılına kadar ölünceye kadar sarayda göz hapsinde yaşamıştır.
Reklam (#YSR)
