Suyu Arayan Adam – Şevket Süreyya AYDEMİR 

Suyu Arayan Adam, Şevket Süreyya Aydemir’in kendi yaşamını anlattığı 1959 yayınlanmış bir kitaptır.

Yaşadığı döenmleri en iyi şekilde kaleme alarak Yakınçağ Tarihine ışık tutacak Tek Adam 1 – 2 – 3 , İkinci Adam 1-2-3, Enver Paşa “Makedonya’dan Ortaasya’ya” ve Menderes’in Dramı adlı kitapların yazarı olan Şevket Süreyya; bu kitabında diğerlerinden farklı olarak otobiyofrafisini roman şeklinde kaleme almıştır.

Şevket Süreyya; kitabının ilk bölümde, Osmanlıcılık, Türkçülük-Turancılık gibi Osmanlı Devleti’nin son devrin de hakim ideolojilerine getirdiği eleştirilerle beraber kendisinin bu ideolojilerle olan ilişkisini dile getirmiştir.  Bu bölümde ayrıca, Rusya’da meydana gelen 1917 Sovyet Devrimi’ne, Azerbaycan’da  Turancılık ve Sosyalist hareketlerin rekabet ve detayına, Orta Asya’da yükselen Galiyevciliğe değinmekle beraber Sovyetler’deki Lenin ve Stalin dönemleri arasındaki farkı anlatmıştır.

Doğu Emekcileri Sosyal Bilimler Akademisin de okuyan Nâzım Hikmet ve Ahmed Vala Nureddin (Va-nu) gibi tanınmış Türk sosyalistlerinin yanı sıra Doktor Nazım gibi bazı İttihat ve Terakki üyelerinden de bahsetmiştir.

Şevket Süreyya, Azerbaycan’dan Türkiye’ye  dönmesiyle birlikte Aydınlık dergisi etrafında toparlanan sosyalist aydınlar arasına girişini, Aydınlık dergisini, Türkiye Komünist Partisi’ndeki görüş ayrılıklarını, 1925 ve 1927 yıllarındaki komünist tutuklanmalarıyla beraber Afyon’da hapis yatmasına kadar uzanan hikayesini bu bölümde anlatmıştır.

İnkılabın Emrinde adlı ikinci bölümde ise Şevket Süreyya,kurucu kadro hareketine, Kemalist devrime, devrimin gerçekleştirilmesi için gerekli olan şartlara değinmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün himayesinde yaptığı eğitim çalışmalarını anlatarak kitabı noktalamıştır.

“Suyu Arayan Adam” ifadesiyle kendini işaret eden Şevket Süreyya; Turancı Türkçü görüşünden Komünist Sosyalist düşüncesine doğru aldığı yol sonrasında, kendini Cumhuriyetçi ve Anadolu Merkezli Türk Milliyetçilik fikriyle bulduğunu anlatmıştır.