Karamanlılar (Karaman Türkleri)
Karaαραμανλήδες Karamanlılar |
|
---|---|
Önemli nüfusa sahip bölgeler | Yunanistan |
Diller | Aslen Karaman Türkçesi , şimdi ağırlıklı olarak Modern Yunanca |
Din | Ortodoks Hristiyanlığı |
Karamanlılar (Yunanca: Καραμανλήδες ; Türkçe: Karamanlılar) ya da sadece Karamanlis olarak adlandırılan Rum-Ortodoks kilisesine bağlı, Anadolu’da Karaman – Kapadokya bölgesinde yoğun olarak yaşamış Türkçe konuşan ve dilini Grek Alfabesiyle yazan Türk boyu. Bugün, Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da kayda değer bir diaspora olmasına rağmen, nüfusun çoğunluğu Yunanistan’da yaşamaktadır.
Etimoloji
Karamanlılar, Orta Anadolu’da Türkçe’yi ana dilleri olarak konuşan büyük çoğunluğu Oğuz olan Türklerdir. Karaman kelimesinin coğrafi olarak 13. yüzyıldan kalma Karaman Beylik’ten türetildiği düşünülmekle beraber, Karamanoğullarından çok önce bölgeye yerleşmelerinden ötürü bu söylem çok karşılık bulmamaktadır. Karamanlılar, 1071 Malazgirt Savaşında Bizans Ordusunda yer almalarına karşın, savaş esnasında saf değiştirerek Selçuklu Hükümdarı Alpaslan’ın yanında savaşmıştırlar.
Dil
Karamanlı Türklerinin büyük bir çoğunluğu 1923 Yunan-Türk nüfus değişimi kapsamında Türkiye’den Yunanistan’a gönderildi. Göçmenlerden bazıları diasporada dillerini korudular. Yazı formu, Türk devletinin Latin alfabesini benimsemesinden hemen sonra kullanılmayı bıraktı.
Kahire Geniza’da Karamanlıca yazılmış bir el yazması eser bulundu. [1]
Kökenler
Karaman Türkleri diğer Ortodoks Türk topluluğu olan Gagauzlar gibi Karadeniz’in kuzeyinden Anadolu’ya yerleşen Oğuz Türkleriydi. Gagauz ve Karamanlıların ilk yerleşim alanları, konunun tarihsel gerçekliğine delil olmaktadır. Dinsel açıdan Ortodoks Kilisesine bağlı olsalar dahi kullandıkları dil ve yaşam metaforu açısından Türk gelenek ve göreneklerine oldukça bağlıydılar. Milli Mücadele döneminde Karaman Türkleri Başpiskoposu Papa Eftim, Türkiye Cumhuriyeti yanında yer alarak Rum Ortodoks Kilisesinden bağımsızlığını ilan etmiş ve İstanbul’da halen aktif olan Türk- Ortodoks Kilisesini kurarak Rum merkezli inanç sistemden ayrılmak istemiştir.
Nüfus
Karamanlıların birçoğu, Yunanistan ve Türkiye arasındaki 1923 nüfus değişimi sırasında yurtlarını terk etmek zorunda kaldı. İlk tahminler Orta ve Güney Anadolu’dan gönderilen Ortodoks Hıristiyanların sayısını 100.000’e kişi kadar olduğudur. [16] Bununla birlikte, Karamanlıların değişim sırasında 400.000 civarında olduğu düşünülmektedir. [17]
Yunanistan’ın eski başbakanı Karamanlis’in kökleri de Karaman Türküdür.
Kültür
14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar, edebiyatta bir patlama yaşadı. Karamanlı yazarları özellikle felsefe, dini yazılar, romanlar ve tarihi metinlerde oldukça üretken oldu.
Kaynaklar
|