DİZEL YAKIT
Dizel yakıt, genellikle dizel motorlu araçlarda kullanılan bir tür yakıttır. Dizel yakıt, özel bir rafine edilmiş petrol ürünüdür ve dizel motorlarının etkin bir şekilde çalışabilmesi için tasarlanmıştır.
Genellikle karmaşık bir karışım olduğu için tek bir kimyasal formülle temsil edilmez. Bunun nedeni, dizel yakıtın petrolden rafine edilmesi ve içerdiği bileşiklerin çeşitliliğidir. Çeşitli alifatik hidrokarbonlar içeren bir karışımdır.
Ancak, dizel yakıtın ana bileşenlerinden biri olan n-oktanın kimyasal formülü C₁₈H₃₈’dir. Bu, dizel yakıtın en yaygın bileşenlerinden biri olan 18 karbon atomu ve 38 hidrojen atomundan oluşan alifatik bir hidrokarbonu temsil eder. Dizel yakıt ayrıca daha uzun ve daha kısa alifatik hidrokarbon zincirlerini içerebilir.
Dolayısıyla, dizel yakıtın kesin kimyasal formülü belirli bir bileşiğe atfedilemez, ancak çoğunlukla alifatik hidrokarbonlardan oluşan bir karışımı ifade eder. Bu karışımın özellikleri, bileşenlerin türleri, oranları ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
NASIL ELDE EDİLİR?
Petrolden rafine edilerek elde edilir. Genel olarak elde edilme süreci de şu şekildedir:
- Petrol Rafinerisi: İlk adım, ham petrolün bir petrol rafinerisine ulaşmasıdır. Ham petrol, yer altından çıkarılan ve çeşitli hidrokarbon bileşikleri içeren doğal bir kaynaktır.
- Damıtma (Distilasyon): Ham petrol, bir damıtma kulesi adı verilen bir yapıda işlenir. Bu kule, farklı kaynama noktalarına sahip bileşenlerine ayrılmasını sağlar. Damıtma işlemi sonucunda petrol, farklı fraksiyonlara ayrılır ve orta kaynama noktasına sahip olan fraksiyonu içerir.
- Hidrodesülfürizasyon: Dizel yakıt, doğal olarak sülfür içerebilir. Ancak, çevresel etkileri ve egzoz emisyonlarını azaltmak için sülfür içeriği düşürülür. Bu sülfür çıkarılma işlemine hidrodesülfürizasyon denir. Hidrojen gazı kullanılarak sülfür bileşikleri dönüştürülür veya çıkarılır.
- İyileştirme ve Saflaştırma: Dizel yakıtın kalitesini ve performansını artırmak için saflaştırma ve iyileştirme adımları uygulanır. Bu adımlar, istenmeyen kirleticileri, katkı maddelerini ve izleri kontrol ederek yakıtın kalitesini artırır.
- Karışım Ayarlama: İstenen özelliklere sahip olması için özel formülasyonlar ve katkı maddeleriyle ayarlanabilir. Bu, dizel yakıtın düzgün yanmasını, performansını optimize etmesini ve motor korumasını sağlamasını sağlar.
Sonuç olarak, dizel yakıt, düşük oktan sayısına sahip ve daha yüksek enerji yoğunluğuna sahip olan bir yakıttır. Dizel motorlarında kullanıldığında, içten yanmalı motorlarda yanarak enerji üretir. Dizel yakıt, otobüsler, kamyonlar, trenler, gemiler ve diğer ağır araçlar gibi büyük taşıtlarda yaygın olarak kullanılır. Aynı zamanda bazı otomobillerde de tercih edilen bir yakıt türüdür, çünkü dizel motorlar genellikle daha iyi yakıt ekonomisi sunar.
