ÇUKUROVA (ADANA)

Çukurova, Adana ilinin bir ilçesidir. Çukurova Adana’nın merkez ilçelerinden birisidir. Seyhan’dan ayrılarak ilçe olmuştur. Yüzölçümü 240 km²’dir. Adını Türkiye’de verimli topraklarıyla ünlü olan Çukurova’dan almıştır.

TARİHÇE

2008’de merkez ilçe olan Seyhan’dan ayrılarak ilçe statüsüne kavuşmuştur. Adana’nın 4 merkez ilçesinden (Seyhan, Yüreğir, Çukurova, Sarıçam) biridir.

COĞRAFYA

Çukurova’nın doğusunda Sarıçam, batısında Tarsus, kuzeyinde Karaisalı, güneyinde ise Seyhan ilçeleri yer almaktadır. İlçenin özellikle kuzey kesimleri engebeli ve ormanlık yapısıyla dikkat çeker. Salbaş köyünden doğuya, Seyhan Baraj Gölü’ne uzanan Çakıt Deresi boyunca tarım yapılmaktadır.

İKLİM

Çukurova, Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Yazları sıcak ve yağışsız, kışları ise ılık ve yağışlıdır. En sıcak ay ortalaması 28.1 C, en soğuk ay ortalaması 9,3 C’dir. Bugüne kadar saptanan en yüksek sıcaklık 1958 yılı 24 Ağustos’unda 45.6 C, en düşük sıcaklık 1964 yılı 20 Ocak tarihinde -8.4 C’dir. Yıllık yağış tutarı 647 mm dir. Bu miktarın yaklaşık yarısı kışın alınırken, % 4’ü yazın, geri kalanı İlkbahar ve Sonbaharda alınır. Yaz mevsimindeki nem oranı oldukça fazladır. Doğal bitki örtüsü 1.500 metre yükseltiye kadar bodur makilerdir. Denize yakın bölgelerde kumcul ve tuzcul bitkilere de rastlanır.

İDARİ YAPI

İlçe, 2008 yılında kurulan Çukurova Belediyesi tarafından yönetilmekte, Çukurova Kaymakamlığı ile ise merkeze bağlı olarak idare edilmektedir. Bu ilçede yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi’nin bariz üstünlüğü göze çarpmaktadır. CHP; yapılan ilk yerel seçim olan 2009 yerel seçimlerinde yüzde 40.20 ile, ilk genel seçim olan 2011 seçimlerinde yüzde 42.66 ile, 2014 yerel seçimlerinde yüzde 43.8 ile, 7 Haziran 2015 yılında yapılan genel seçimlerde yüzde 40.80 ile ve 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde ise yüzde 43.2 ile ilçede birinci parti olmuştur. 2010 referandumunda yüzde 67.82 ile hayır oyu verilen ilçede; 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde yüzde 67.63 oy oranıyla Ekmeleddin İhsanoğlu^[1], 2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde ise yüzde 52,36 ile Muharrem İnce^[2] tercih edilmiştir. 2014 yerel seçimlerinde seçilen Soner Çetin, 2019 yılında yapılan yerel seçimlerde de oyların yüzde 58,37’sini alarak^[3] yeniden belediye başkanı seçilmiştir. 2009 seçiminde seçilen ve ilçenin ilk belediye başkanlığını yapan isim ise Yıldıray Arıkan’dır.

NÜFUS

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
2008[4]	271.344	267.453	3.891
2009[5]	331.421	327.460	3.961
2010[6]	347.941	343.770	4.171
2011[7]	331.307	326.938	4.369
2012[8]	340.473	335.733	4.740
2013[9]	346.505	346.505	veri yok
2014[10]	353.680	353.680	veri yok
2015[11]	359.315	359.315	veri yok
2016[12]	362.351	362.351	veri yok
2017[13]	364.118	364.118	veri yok
2018[14]	365.735	365.735	veri yok
2019[15]	376.390	376.390	veri yok

MAHALLELER

Çukurova’nın 27 mahallesinin 14’ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 357.731 kişi (% 98,2) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 30,6 km uzaklıktaki Bozcalar‘dır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.570 kişi ile  Karahan mahallesidir. Çukurova’nın nüfusu 2018 yılında % 0,44 artmıştır.

Çukurova ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu 

Sıra	Mahalle	Km*	Rakım	Nüfus
				2016[16]	2017[17]	2018	2019
1	Belediye Evleri Mah.	2,5		57.023	57.584	57.022
2	Beyazevler Mah.	7,0		9.644	9.510	9.497
3	Dörtler Mah.	4,0		718	720	778
4	Esentepe Mah.	7,3		1.566	1.612	1.620
5	Güzelyalı Mah.	4,3		43.120	42.399	41.193
6	Huzurevleri Mah.	3,7		59.821	60.590	60.334
7	Kabasakal Mah.	6,0		1.316	1.324	1.354
8	Karslılar Mah.	2,3		4.111	4.313	4.693
9	Kurttepe Mah.	0,0		6.267	6.424	6.427
10	Mahfesığmaz Mah.	5,1		34.403	34.412	34.085
11	Şambayadı Mah.	9,7		5.179	5.269	5.189
12	Toros Mah.	4,3		62.499	62.130	60.906
13	Yurt Mah.	4,3		44.048	44.250	44.679
14	Yüzüncüyıl Mah.	4,3		26.408	27.194	31.225
15	Bozcalar Mah.	30,2	192	142	137	154
16	Fadıl Mah.	21,7	201	56	57	62
17	Gökkuyu Mah.	21,1	231	255	251	288
18	Karahan Mah.	11,4	101	1.452	1.570	1.712
19	Kaşoba Mah.	20,6	110	318	318	396
20	Kocatepe Mah.	23,9	105	1.196	1.218	1.185
21	Küçükçınar Mah.	25,7	212	192	214	226
22	Memişli Mah.	16,5	90	64	70	64
23	Örcün Mah.	11,7	112	251	244	268
24	Pirili Mah.	26,7	136	403	432	446
25	Salbaş Esentepe Mah.	22,6	110	413	412	473
26	Söğütlü Mah.	16,5	212	381	384	387
27	Yeni Mah.	23,5	109	1.105	1.080	1.072
	Çukurova (İlçe)			362.351	364.118	365.735

* Km,  Kurttepe Mahallesi’nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

KÜLTÜR

80’li yılların başında şimdiki yerleşim yerleri sık ağaçlarla kaplı olan ilçe, özellikle Mahfesığmaz, Turgut Özal Bulvarı, Süleyman Demirel Bulvarı, Kenan Evren Bulvarı ve 100. Yıl Mahallesi gibi semtleriyle anılmaktadır. Yeni bir yerleşim yeri olmasından dolayı geçmişi pek de eskilere dayanmayan ilçe’de çok katlı yerleşimler çok sık görülmektedir. Ayrıca villa tipi evler de bilhassa Güzelyalı mahallesinde bulunmaktadır.

Yeni yerleşim olmanın sonucu olarak, Çukurova ilçesinde, Adana’nın merkezi kabul edilen Büyük Saat ve çevre yerleşimlerdeki “Adanalı” kültüründen ziyade daha modern bir kültürel ortam görülmektedir. Lüks kebapçılar, restaurantlar, kahveciler ve eğlence mekanları ilçenin çeşitli yerlerinde halka hizmet vermektedir. Özellikle Turgut Özal Bulvarı ve Süleyman Demirel Bulvarı’nın gece hayatı, Adana’nın önemli eğlence mekanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Yine birçok ulusal ve uluslararası marka, ilçedeki çeşitli bulvar ve caddelerde halka alışveriş imkanı sunar. Adnan Menderes Bulvarı, gerek göl kenarında olması gerekse ormanlık bir alan olması nedeniyle hem piknikçiler, hem de hoş bir manzaraya karşı eğlenmek isteyen aile ve gençler için uğrak bulvarlardan bir tanesidir.

Mutfağı ile meşhur olan Adana’nın Çukurova ilçesi, her ne kadar yeni sayılabilecek bir yerleşim yeri olsa da, gastronomi konusunda bol imkanlara sahiptir. Başta kebapçılar olmak üzere şırdancılar, fast food restaurantları, kokoreççiler, midyeciler, çorbacılar ve hot dog (sosisli) satan mekan ve tablalara ilçenin belirli yerlerinde rastlamak mümkündür. Bu açıdan bakıldığında Çukurova, diğer semt ve merkez ilçelerde olduğu gibi insanlara gündüz ve gece hizmet veren gastronomi mekanlarıyla kent sakinlerine bol seçenekler sunmaktadır.

ULAŞIM

Kent içi ulaşım bakımından ilçe çeşitli seçenekler sunmaktadır. Adana Metrosu, ilçe içerisinde 4 istasyona (Hastane, Anadolu Lisesi, Huzurevi, Mavi Bulvar) sahiptir ve şehrin merkezi ile doğu yakasındaki Yüreğir ilçesine ulaşımı sağlar. Belediye otobüsleri kentin çeşitli noktalarından doğu batı ve kuzey güney aksında hizmet verirken, dolmuşlar ise yine merkezden ilçenin çeşitli mahallelerine hizmet vermektedir. Taksiler, duraklara bağlı olarak ve Adana Büyükşehir Belediyesi’nin hizmete soktuğu transit taksi durakları bünyesinde ilçe sakinlerine hizmet vermektedir.

2016 yılı başlarında dönemin Adana Büyükşehir Belediye başkanı Hüseyin Sözlü, Turgut Özal Bulvarı’ndan Balcalı’ya ilerleyecek olan bir tramvay projesini dile getirmiştir.^[18]

EĞİTİM VE SAĞLIK

İlçe sınırları içerisinde çeşitli hastane, üniversite yerleşkesi ve Anadolu Liseleri mevcuttur.

Özel Avrupa Hastanesi, Estetik Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği, Kenan Evren Bulvarı’nda bulunmaktadır. Turgut Özal Bulvarı’nda Ekrem Tok Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, Özel MedLine Hastanesi, Dermancan Tıp Merkezi, Özel Adana Cerrahi Tıp Merkezi hizmet vermektedir. Kurttepe’de Seyhan Uygulama ve Araştırma Hastanesi, 100. Yıl Mahallesinde Adana Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Adnan Kahveci Bulvarı üzerinde ise Fatma Kemal Timuçin Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi bulunmaktadır.

Adana’nın önemli liselerinden Adana Anadolu Lisesi, ilçe sınırları içerisindedir. Ayrıca Özel Gündoğdu Okulları ve Özel Bilfen (Mektebim) Koleji, Özel Final Okulları ile Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin Kurttepe Kampüsü de ilçe sınırlarındadır.

SPOR

Çukurova ilçesi’nde amatör ve profesyonel birçok spor etkinliği için tesisler mevcuttur. Yüzme, tenis, yamaç paraşütü, futbol başta olmak üzere birçok spor etkinliği, ilçede aktif biçimde gerçekleştirilmektedir. Adana Tenis Dağ ve Su Sporları Kulübü bünyesindeki tenis kortları, birçok tenis sporcusunun da antrenman alanı olarak faaliyet göstermektedir. Ünlü tenisçi Çağla Büyükakçay, bu spor kulübü bünyesinde ilk çalışmalarını yürütmüştür.^[19] Ayrıca Hayal Park’ta yüzme ve çeşitli savunma sporları ile Adana Büyükşehir Belediyesi Spor Parkı’nda koşu, basketbol sporları için uygun alanlar mevcuttur. İlçe sınırları içerisindeki Osman Yeşeren Spor Tesisleri, uzun süredir Adanaspor kulübü futbol takımının antrenman tesisi olarak hizmet vermektedir. FIBA standartlarına uygun, 2500 seyirci kapasiteli Adana ASKİ Atatürk Spor Salonu da, başta basketbol olmak üzere önemli spor müsabakalarına ev sahipliği yapmaktadır.

Spor Kulüpleri 

İlin önemli futbol takımı Adanaspor bu ilçededir. Ayrıca Adana İdmanyurdu Spor, Adana Akdeniz Demirspor, Adana Sporcu Eğitim (ASEM), Adana Çukurova Voleybol ve Adana Karespor da ilçe sınırlarında çalışmalarını sürdürmektedir.

Takımın Adı	Branşı	2016-2017	2017-2018	2018-2019
Adanaspor A.Ş	Futbol	Süper Lig	1.Lig
Adana İdmanyurdu Spor	Futbol Kadın	1.Lig	2.lig
Adana Akdeniz Demir Spor	Futbol Kadın	3.Lig	3.lig
Adana Sporcu Eğitim (ASEM)	Voleybol E.		Bölgesel lig
Adana Çukurova Voleybol	Voleybol K.	Bölgesel Lig	xx
Adana KARE Spor	Voleybol K.	Bölgesel Lig	xx

KAYNAKÇA