ALİ KEMAL

1867 (İstanbul) – 6 Kasım 1922 (İzmit)

 

İngiliz Kemal olarakda bilinen Ali Kemal, 1867 yılında İstanbul’da doğdu. Asıl adı Ali Rıza’dır.

Ali Kemal ismini Vatan şairi Namık Kemal’i çok sevdiği için almıştır.

Babası aslen Çankırı’lı olan Hacı Ahmed Rıza’dır. Ali Kemal, İstanbul’da Mülkiye Mektebi’ne girdi. 1886 yılında Paris’e geçti. Ertesi yıl Fransa’dan Cenevre’ye geçti ve 1888’de İstanbul’a geri döndü.

Dernek kurma çabaları yüzünden Abdülhamit döneminde 9 ay hapse mahkûm edildikten sonra Temmuz 1889’da Halep’e sürgün gitti. 1895 yılında sürgünde bulunduğu Halep’ten İstanbul’ a izinsiz geri geldi.

Aynı yıl Paris’ e geçti. Bu yıllarda Avrupada ki Jön Türk faaliyetleri hakkında 2.Abdülhamit’e muhbirlik yaptı.  1897 yılında ilk evliliğini Winifre Brun adlı bir İngiliz hanımla yaptı. 1908 yılında İstanbul’a döndükten sonra İkdam gazetesinin başyazarlığının üstlendi.

Ali Kemal, 1909 yılında yaşanan toplumsal çatışmaların odağında olması nedeniyle Paris’e kaçtı. 1912 affıyla İstanbul’a geri gelen Ali Kemal İkdam Gazetesi’nde başyazar olarak yazılarına devam etti ancak altı ay sonra hükümet Bâb-ı Âli Baskını ile devrilince Viyana’ya sürüldü.

İttihat ve Terakki döneminde sadece ticaret yaparak hayatını idam ettirmeye çalıştı. Hürriyet İtilaf Fırkasının iktidarı sırasında, sırasıyla Genel sekreterliği, Eğitim Bakanlığı, İç işleri Bakanlığını yaptı.  

Bu görevde iken Kuvayı Milliye ve Mustafa Kemal Paşa aleyhine emirler yayımladı. İngiliz Muhipler Cemiyeti’nin kurucularından birisi oldu. Hükümet içinde çıkan bir anlaşmazlık yüzünden 26 Haziran 1919’da bakanlıktan istifa etti. Yazdığı makalelerde, İttihat ve Terakki’nin devamı olarak gördüğü Anadolu hareketine yönelik şiddetli eleştiriler yöneltti.

Büyük Taarruz sonrasında hakkında tutuklama kararı çıktı.6 Kasım 1922 tarihinde İzmit’te Sakallı Nurettin Paşa’ ya teslim edildi. Nurettin Paşa ile görüştükten sonra dışarı çıktığında kalabalık tarafından linç edilerek öldürüldü.

Ali Kemal Bey, İngiltere Başbakanlarından Boris Johnson’un Büyükdedesidir.