Mehmet Ali AYBAR
5 Ekim 1908, İstanbul – 10 Temmuz 1995, İstanbul
Türkiye’de sosyalizmin ve demokrasinin güç kazanması için yazılarıyla ve çeşitli siyasal örgütlenmeler içindeki çalışmalarıyla mücadele eden Aybar, 5 Ekim 1908 yılında İstanbul’da doğmuştur.
Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesine girdi ve 1936 senesinde mezun oldu. Aynı sene içerisinde İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesinde Anayasa Hukuku konusunda asistan oldu. 1939 senesinde Hukuk doktoru unvanını aldı. 139-1940 senesinde Fransa’da bulundu. 1942 senesinde Doçent unvanını aldı.
Milli Takım Formasıyla Mehmet Ali AYBAR
Galatasaray atletizm dalında yer alan Mehmet Ali Aybar, 1928 – 1935 senesinde Tük Milli atletizm takımında yer almış ve 100 ve 200 m bayrak yarışlarında Türkiye rekorları kırmıştır.
1946 senesinde Vatan ve Gün gazetelerinde çıkan yazıları nedeniyle görev yaptığı üniversiteden uzaklaştırıldı.
Aynı sene yapılan seçimlerde Demokrat Partiden milletvekili adayı oldu ama seçilemedi.
1 Şubat 1947 senesinde “Hür” adlı haftalık bir gazete çıkardı. 6 sayı çıkan gazete sıkıyönetimce kapatıldı. Bunun üzerine İzmir’de yine haftalık bir gazete olan “Zincirli Hürriyet” i yayınladı. Karşıt gösteriler nedeniyle sadece üç sayı çıkan gazete sıkıyönetimce kapatıldı. Aybar, gazeteyi İstanbul’a taşıdıysa da sadece bir sayı çıkarabildi.
Gazetelerde “Truman Doktrini” şiddetle eleştirdiği için Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye yazı ile hakaretten dört yıl ağır hapis cezası aldı.
1950 DP iktidarının çıkardığı genel afla serbest kaldı ve 1952 senesinde avukatlığa başladı.
1962 yılında TİP ( Türkiye İşçi Partisi) genel başkanlığına seçildi. 1965 senesinde yapılan seçimlerde İstanbul’dan milletvekili olarak seçildi ve meclise girdi.
Sosyalizm fikrini yorumlarken “Türkiye’ye özgü sosyalizm” , “Güleryüzlü sosyalizm” ifadeleriyle anlatmaya çalıştı.
SSCB’nin Çekoslovakyayı 1968 senesinde işgal etmesini protesto etti. Sadun Aren ve Behice Boran’ın başını çektiği “Emek Grubu” ile fikir çatışmaları derinleşmeye başladı. Bu çatışmalar parti içerisinde derinleşince 1969 senesinde genel başkanlıktan 1971 senesinde ise partisinden istifa etti.
1971 ve 1973 senelerinde milletvekili olduğu sürede 12 Mart muhtırasına şiddetle muhalefet etti.
1975 senesinde sonraki yıllarda Sosyalist Devrim Partisi adını alacak olan Sosyalist Partiyi kurucu genel başkanı oldu. 1979 senesine kadar olan süreçte “Leninist” parti kuramına şiddetle karşı çıktı.
Mehmet Ali AYBAR Vietnam’da iken
ABD’nin Vietnam’da işlediği savaş suçlarının yargılandığı Russell Mahkemelerine üye olarak seçildi ve Vietnama’a giden bir heyete başkanlık etti. Mahkemeye, ABD’nin işlediği suçlar konusunda bir rapor sunarak ABD’nin suçluluğu konusunda ki kararı imzalamıştır.
12 Eylül askeri darbesi sonrasında, siyasal partiler kanunun sosyalist bir parti kurmaya imkan tanımadığını belirterek aktif siyasetten çekilmiştir.
1986 senesinde siyasal parti kurma çabalarına yeniden ön ayak olmuştur.
10 temmuz 1995 senesinde kalp yetmezliği sebebiyle İstanbul’da vefat etmiştir.
ESERLERİ;
Bağımsızlık, Demokrasi, Sosyalizm – 1968
12 Marttan sonra Meclis Konuşmaları – 1973
Örgüt Sorunu – 1979
