HİSTOLOJİ NEDİR?

Histoloji, normal hayvan ve canlıların dokularını inceleyen, biyolojinin bir dalıdır. Doku bilimi olarak da bilinmektedir. Histoloji, hayvan ve bitki dokularının yapılarını aydınlatarak, bunların görevleri hakkında bilgi verir. Vücuttaki dokulardan meydana gelen organları ve çeşitli dokuların birbiri ile ilişikleri de histoloji konusunun içine girmektedir.

 Histoloji çalışmalarında dokuları mikroskopla görüntülemek ve inceleme yapmak çok önemli bir yer tutar. Histoloji çalışmalarında, önceki anatomi ve fizyoloji bilgilerine dayanarak hazırlanan doku kesitleri incelenir. Işık ve elektron mikroskopu teknikleri genellikle ayrı ayrı uygulanır. Çürüme ve bozulmayı önlemek için hücreler ve dokular sabitlenmelidir. Hazır dokuların aşırı derecede değişmesini önlemek için işlem gereklidir. Gömme, bir numuneyi bir destekleyici materyalin (ör, Parafin veya plastik) içine yerleştirmeyi içerir, böylece küçük numuneler mikroskop için uygun ince bölümlere ayrılabilir. Kesitleme, mikrotomlar veya ultra mikrotomlar olarak adlandırılan özel bıçaklar kullanılarak gerçekleştirilir. Kesitler mikroskop lamlarına yerleştirilir ve boyanır. Belirli yapı türlerinin görünürlüğünü arttırmak için seçilen çeşitli boyama protokolleri mevcuttur. Dokularda zamanla ortaya çıkan en yaygın leke, hematoksilen ve eozinin bir kombinasyonu (H & E lekesi)’dir. Hematoksilen, hücresel çekirdek mavisini boyar, eozin ise sitoplazmayı pembe lekeler. H & E slaytlarındaki resimler pembe ve mavi tonlarda olma eğilimindedir. Toluidin mavisi çekirdeği ve sitoplazmanın lekesini maviye, ancak mast hücrelerini mora çevirir. Hematoksilen ve eozin kalıcı bir leke oluşturur, bu nedenle bu kombinasyon kullanılarak yapılan slaytlar daha sonra incelenmek üzere saklanabilir. Bazı diğer histolojik lekeler geçicidir. Bu nedenle fotomikrografi verileri korumak için gereklidir. Trikrom lekelerinin çoğu, tek bir karışımın birden fazla renk ürettiği farklı lekelerdir. Örneğin, Malloy’un trikrom boyası sitoplazma solgun kırmızı, çekirdek ve kas kırmızısı, kırmızı kan hücreleri ve keratin turuncu, kıkırdak mavisi ve kemik derin mavisi renklendirir. Bütün bu yöntemler “histolojik tanı” için çok önemlidir.

Doku Türleri

İki geniş doku kategorisi bitki dokusu ve hayvan dokusudur.Karışıklığı önlemek için, genellikle bitki histolojisi “bitki anatomisi” olarak adlandırılır.

 Bitki dokularının başlıca türleri şunlardır:

• Bölünür doku
• Temel doku
• Koruyucu doku
• İletim doku
• Destek doku
• Salgı doku

 İnsanlarda ve diğer hayvanlarda tüm dokular dört grubun birine ait olarak sınıflandırılabilir:

• Epitel doku
• Bağ doku
• Sinir dokusu
• Kas dokusu

 Bu ana türlerin alt kategorileri epitel, endotel, mezotelyum, mezenkim, germ hücreleri ve kök hücreleri içerir. Histoloji mikroorganizma, mantar ve yosun yapılarını incelemek için de kullanılabilir. Ancak histoloji bilimi bugün tıp alanına hizmet etmek gibi bir yükümlülüğe sahiptir. Bu nedenle hayvansal dokular daha ön plana çıkmaktadır. Histolojik tanı için histolojik muayene gereklidir.