HAYVANLAR ALEMİNDE SOSYAL MESAFE  

“Sosyal mesafe” yılın en çok konuşulan ifadelerinden biri haline geldi. Ancak, hastalığın bulaşmasını azaltmak için kendileriyle diğerleri arasında biraz boşluk bırakan tek hayvanın insanlar olmadığı ortaya çıktı. Geçtiğimiz günlerde Proceedings of the Royal Society B’de yayınlanan bir makaleye göre, ispinozlardan mandrillere kadar yaban hayatı benzer taktikler kullanıldığı göstermektedir.

HAYVANLAR SOSYAL OLARAK NE ZAMAN UZAKLAŞMALARI GEREKTİĞİNİ NASIL ANLAR ?

COVID-19’un o kadar çok semptomu var ki, birisi hasta olduğunda bunu bilmek zordur. Ancak ev ispinozları gibi bazı hayvanlar, potansiyel enfeksiyonları değerlendirmek ve belirli bireylerden kaçınmak için uyuşukluk gibi çok genel davranışsal ipuçları kullanır.

Diğer durumlarda, hayvanlar sosyal mesafeyi tetiklemek için oldukça karmaşık ipuçları geliştirdiler. Karayip dikenli ıstakozu (normalde gruplar halinde yaşayan bir sosyal ıstakoz türüdür), hasta ıstakozların idrarındaki kimyasal bir ipucunu fark eder ve bu hasta ıstakozların işgal ettiği bölgelerden kaçınırlar.

Diğer bir örnek mandrillerdedir. Araştırmacılar, paraziti olan ya da olmayan hayvanların dışkısını aldılar ve temelde bir ağacın kenarına küçük bir miktar koydular. Primatlar, parazitli dışkının olduğu bölgeden uzaklaşırken , parazit olmayan dışkının bulunduğu bölgeye olağan davranışlarını sergilediler. 

HAYVANLARIN SOSYAL OLARAK UZAKLAŞMASI NEYE BENZER ?  

Dikenli ıstakozlar için sosyal davranış, sığınaklarda toplanılmasıdır ki  bu da onlara çok fazla korumasını sağlamaktadır. Onlar için sosyal mesafe, o sığınağı terk etmek anlamına gelir ve bu onlar için oldukça tehlikeli bir ihtimaldir. Diğer durumlarda, bir gruptaki belirli bir bireyle daha az etkileşimde bulunmak gibi çok daha az tehlikeli davranış sergilerler.

HAYVANLARIN KENDİNİ KARANTİNAYA ALDIĞI ÖRNEKLER VAR MI ?  

“Karantina” diyebileceğimiz şeyin en iyi örnekleri, karıncalar ve arılar gibi sosyal böceklerden geliyor. Bazı durumlarda enfekte olmuş böcekler kasıtlı olarak koloniden ayrılıp ölür.

Bu tür böcek kolonilerinde bireyler, insan aile gruplarından daha fazla, birbirleriyle yüksek oranda akrabadır. Dolayısıyla, daha geniş ailesini korumak için kendini feda etmek bir bireyin yararına olabilir.

BU CANLILARIN HASTALIK NEDENİYLE SOSYAL UZAKLAŞMA VEYA KENDİLERİNİ KARANTİNAYA ALDIKLARINI NEREDEN BİLİYORUZ? 

Bu davranışların nedenini bulmanın birkaç yolu vardır. Vahşi hayvanlarda yapılabilecek düzgün bir yol, bireyleri parazitleri gidermek için ilaçlamak ve ardından kaçınma davranışının değişip değişmediğini görmektir. Araştırmacılar bunu mandrellerde yaptı. Daha önce parazitlenmiş bireylerden kaçınılmış olsa da, enfeksiyon için tedavi edildikten sonra tekrar bakılmaya başladıklarını gördüler.

HAYVANLAR HER ZAMAN SOSYAL MESAFE ALIR MI ?

Bu konuda en net örneklerden biri Tazmanya canavarıdır. Tazmnaya Canavarı, bulaşabilen bir kanser türünü ısırma yoluyla yayabilir. Isırmanın bulaştırabileceği hastalığa rağmen Tazmanya Canavarları, rakiplerini ve hatta çifleşirken birbirlerini ısırmaktadırlar. 

 ÇIKARILACAK DERSLER 

Hayvanlar aleminden alınacak büyük bir çıkarım, sosyal mesafenin işe yaramasıdır. İlgisiz hayvan türlerinde tekrar tekrar gelişen bir davranış gördüğümüzde bu, sosyal mesafenin çok maliyetli bir davranış olmasına rağmen, faydaların açıkça maliyetlerden ağır bastığının bir göstergesidir.

 

Kaynak:

https://www.sciencemag.org/news/2020/08/lobsters-honey-bees-social-distancing-common-animal-kingdom