EMBRİYOLOJİ
Embriyoloji, doğumdan önce oğulcuğun dölüt halini alıncaya kadar geçirdiği safhaları İnceleyen biyolojinin bir koludur. Spermanın döllediği yumurta hücresi önce ikiye, sonra dörde, sonra sekize bölünerek çoğalmaya başlar. Oğulcuk ilk safhada içi dolu küçük bir toptan ibarettir. Sonra yan tarafında bir boşluk meydana gelir. Hücrelerin çoğalmasıyla ayrıca iki boşluk daha oluşur. Bunlardan biri yumurta sarısı, öbürü de dölütün içinde bulunacağı torbadır. Yeni bir insan meydana getiren şey, iki boşluğu birbirinden ayıran tabakalardır. Bunlara, “Dışderi”, “ortaderi”, “içderi” denir. Dölütte önce kalp le beyin oluşur. Gelişme ilk iki ay içinde ağırdır. Sonra birden hızlanır. Kalp üçüncü haftanın sonunda atmaya başlar. Sekiz hafta sonra kaslar dıştan gelen etkiye cevap vererek hareket ederler. İki aylıkken 2-3 gr. olan dölütün ağırlığı, sekizinci ayda 2.220 gramı bulur. Çok eski zamanlardan beri insanlar bu konu üzerinde düşünmüşler ve kendi devirlerine göre bazı açıklamalar yapmışlardır. Bu araştırmacılar bir canlının ve özellikle insan gelişmesi üzerinde yüzyılımızda da aydınlatılamamış sorulara cevap aramıştır. Bu çalışmalar sadece sembolik bir değer taşımaktadır. On yedinci yüzyılda mikroskobun keşfiyle embriyoloji ayrı bir bilim dalı halinde gelişmeye başlamıştır.
On sekizinci yüzyıldaki çalışmalar arasında zamanın büyük İslam alimi Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın meşhur Marifetname adlı eseri dikkati çekmektedir. Bu eserde insan anotomisi ve ceninin gelişimi üzerine zamanımızdakine uygun bilgiler verilmektedir. On sekizinci yüzyılda yumurtada canlının çok küçük bir kopyesi olduğu fikri çürütüldü. Birçok hayvan türündeki embriyonun gelişmesinin ufak farklarla birbirine benzediği anlaşıldı. Yirminci yüzyıl başında embriyonun bazı parçalarının gelişmeyi etkilediği gösterildi. Embriyondaki bu etkileyici bölge denilen parçaların varlığını ilk defa keşfeden Hans Shemann (1869-1941), bu keşfiyle 1935’te Nobel ödülü almıştır. Aslında embriyonun gelişmesi kısmen kendi kendine, kısmen de belli bölgelerin kontrolü altında olmaktadır.
Gelişmenin nasıl bir yön takip edeceğini tayin eden asıl faktör döllenmiş yumurtanın çekirdeğinde mikroskopik bir yer tutan bu kalıtım maddelerinin (genler) gelişmeyi nasıl etkilediği haalen araştırma konusudur. Zamanımızda embriyoloji insanın ve diğer canlıların gelişmesiyle ilgili sorulara hücresel hatta gen molekülleri seviyesinde cevap aramaktadır.
