KENTSEL (ŞEHİRSEL) YERLEŞME Nüfusun kırsal yerleşmelerden fazla olduğu, tarım dışı ekonomik faaliyetlerin ön plana çıktığı, yatay ve dikey olarak büyüyen yerleşmelere şehir (kent) denir. Genelde belirli bir plan dâhilinde kurulur. Bilim insanları üzerinde henüz görüş birliği sağlayamamış olsa da genel olarak bu yerleşmelerin nüfusu 10.000’den fazladır. Nüfusun fazla; sanayi, ticaret,
KIRSAL YERLEŞME Temel ekonomik faaliyetlerin tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık olduğu yerleşmelere kırsal yerleşme denir. Kırsal yerleşmelerde belirli düzeyde madencilik ve turizm faaliyetleri de yapılır. Kırsal ve şehirsel yerleşmelerin sınıfl andırılmasında kullanılan nüfus ölçütü ülkeden ülkeye değişmektedir. Bu tür yerleşmelerde nüfus ölçütünün 5.000, 10.000 ve 20.000 şeklinde kullanılmasına yönelik görüşler
YERLEŞME VE YERLEŞMENİN GELİŞİMİ Yerleşme, en dar anlamıyla oturulan ve barınılan yer anlamına gelir. İnsanların yaşadıkları çevrelerin coğrafi koşulları barınak seçimlerini de etkilemektedir. Mağara, ağaç kovuğu, çadır, igloo, villa, apartman dairesi ve gökdelen geçmişten günümüze barınak çeşitlerine örnek verilebilir. Ancak yerleşme teriminden sadece barınılan meskenler (evler) anlaşılmamalıdır. İnsanların yaşadığı (sosyal
Güneş Işınlarının Yere Düşme Açısı ve Gölge Boyları Dünya’nın eksen eğikliğine ve yıllık hareketine bağlı olarak Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı yıl boyunca değişir. Bu durumdan yıl içinde cisimlerin gölge boyları ve yönleri de etkilenir. Gölge yönleri, yaşanan tarihlere göre dönenceler arasında bazen kuzeye bazen de güneye düşer. Yengeç Dönencesi’nin
İKLİM KUŞAKLARI Dünya’nın şekli, yıllık hareket ve eksen eğikliği, sıcak ve soğuk su akıntıları, genel hava dolaşımı ile kara ve denizlerin dağılışı yeryüzünde farklı iklim kuşaklarını ortaya çıkarmıştır. Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğine bağlı olarak Güneş ışınlarının yere düşme açısı yıl boyunca değişir. Buna göre belirlenen iklim kuşaklarına matematik
DÜNYA’NIN HAREKETLERİ Dünya’nın coğrafi olaylar ve canlılar üzerinde etkili olan başlıca iki hareketi vardır: 1. Dünya’nın günlük hareketi (Kendi ekseni etrafındaki hareketi) 2. Dünya’nın yıllık hareketi (Güneş etrafındaki hareketi ya da yörünge hareketi) 1. Dünya’nın Günlük (Eksen) Hareketi Dünya, kuzey ve güney kutup noktalarından geçtiği varsayılan yer ekseni etrafında batıdan
DÜNYA’NIN GÜNEŞ SİSTEMİNDEKİ YERİ Dünya’nın Güneş Sistemindeki Yeri ,Gök varlıklarının bütününü (yıldız, gezegen, asteroit, meteor vb.) içinde bulunduran sonsuz boşluğa uzay denir. Dünya, uzay boşluğu ve diğer gök cisimleri ile birlikte evrende (kainat) yer alır. Evren, boyutları bilinemeyen ve hesaplanamayan bir boşluktur. Evrende sayısı bilinmeyen galaksi (gök ada) sistemleri bulunur.
DÜNYA’NIN ŞEKLİ Eski çağlardan beri Dünya’nın yuvarlak bir şekle sahip olduğu düşünülmekteydi. Daha sonra küreye benzediği kesin olarak kabul edilmiştir. Ancak günümüzde Dünya’nın şeklinin tam olarak neye benzediği uzay teknolojilerinin gelişmesiyle öğrenilebilmiştir. Uzaydan alınan fotoğrafl ar ve yapılan ölçümler, Dünya’nın herhangi bir geometrik şekle benzemediğini göstermektedir.Dünya’nın kutuplardan basık, Ekvator’dan şişkin
ULUSAL (ORTAK) SAAT Ulusal (Ortak) Saat; Bir ülkenin içinden ya da yakınından geçen saat diliminin merkez boylamına ait yerel saatin ülkenin tamamında kullanılmasıdır. Bir ülke doğu-batı doğrultusunda çok geniş bir alan kaplıyorsa aynı anda birden çok ortak saat kullanabilir. Rusya, ABD, Kanada ve Avustralya gibi ülkeler aynı anda birden fazla
SAAT DİLİMLERİ Saat Dilimleri;Dünya, ekseni etrafındaki dönüşünü 24 saatte tamamlar. Bu dönüş esnasında 360 meridyen, 1 saatte ise 15 meridyen Güneş’in karşısından geçer. Dünya böylece 15° aralıklarla 24 saat dilimine ayrılır (Harita 1.6.). Başlangıç meridyeninin 7,5° batısı ile 7,5° doğusu 0. saat dilimi (24. saat dilimi) olarak kabul edilir. 0.