MUSTAFA ERTUĞRUL AKER ©

1893, Girit – Osmanlı İmparatorluğu – 05 KASIM 1968, Antalya – Türkiye Cumhuriyeti 

YAZAN: Dr. (e) Alb. Suat AKGÜL 

Top.Yzb.Mustafa Ertuğrul AKER; 1893 yılında Girit’te doğdu. Babası bando subayı Ahmet Nuri Bey, annesi Beyza Hanım’dır. Selanik Lisesini bitirdikten sonra Harp Okulu’na girdi. 1914 yılında Topçu subay olarak mezun oldu. 1915’te Çanakkale’de Seddülbahir ve Kerevizdere muharebelerine katıldı. Muharebelerin başından sonuna kadar kahramanca savaştı. Bu kahramanlığı dolayısı ile madalya aldı.

 9 Ocak 1917 tarihinde, Teğmen rütbesinde iken, dönemin uçak gemisi olarak kabul edilen 4 uçaklı “Ben My Chree” adlı İngiliz gemisini, Kaş’ta Meis Adası açıklarında top atışları ile batırdı. Bu başarısı dolayısıyla madalya ile ödüllendirildi. Bir torpidoyu hasara uğrattı. Birçok yelkenli gemiyi batırdı. Meis Adasında bulunan 2 Fransız topunu ve 1 telsiz istasyonunu imha etti.  2 ve 26 Şubat 1917 tarihlerinde 2 yelkenli gemiyi daha batırdı.

13 Aralık 1917’de, Üsteğmen rütbesinde iken Kemer limanında, Fransızlara ait “Paris II” adlı gemiyi top atışları ile batırdı. 8 Mart 1918’de yine Fransızlara ait “Aleksandra” gemisi, bir kayığa yerleştirilen dinamitlerin patlatılmasıyla batırıldı. Bu başarıları için de madalya aldı.

Birinci Dünya Savaşı sonrasında İstiklal Savaşı’na katıldı. Batı Cephesinde görev aldı. Aydın bölgesinde muharebe esnasında ağır yaralandı. İyileştikten sonra tekrar birliğinin başına dönerek savaşmaya devam etti. 1 Ekim 1920 tarihinden itibaren Antalya bölgesinde görevlendirildi.

Gerek Birinci Dünya Savaşı içinde gerekse İstiklal Savaşı esnasında düşman birliklerinin Antalya’da başarılı olamamalarında büyük bir rolü ve etkisi oldu. İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.

Savaştan sonra çeşitli yerlerde görev yaptı. Özellikle ATATÜRK ’ün emri ve özel bir önem verdiği havacılık hususundaki yönlendirmeleri ile bir süre Havacılık konularında görev yaptı. 1927 yılında Antalya Hava Rasat İstasyonu Müdürlüğü görevinde bulundu.

Çanakkale Savaşları kahramanlarından ve İstiklal Savaşında Antalya ve Havalisi Komutanlarından Alb.M.Şefik AKER’in kızı ile evlendi. 3 çocuğu oldu. Bir kızı halen hayattadır.

12 Temmuz 1930 tarihinde emekli oldu. Emekli olduktan sonra Antalya’ya yerleşti.  Emeklilik döneminde 2.Dünya Savaşı içinde göreve çağrıldı. Uluborlu Askerlik Şube Başkanlığı yaptı. Ömrünün sonuna kadar Antalya’da yaşadı. Aynı zamanda iyi bir ressam olan Mustafa Ertuğrul gerek muharebeleri gerekse Antalya’nın doğal güzelliklerini tablolara yansıttı. Antalya’da kendi kurduğu çiftliğinde ve serasında Antalya tarımına ve üretimine katkıda bulundu. Alçak gönüllü ve mütevazı kişiliği ile Antalyalılar tarafından çok sevildi. 5 Kasım 1968’de Antalya’da vefat etti. Antalya-Andızlı Mezarlığına defnedildi.

Kaş, Kemer ve Antalya’da çeşitli yerlere ismi anı olarak konuldu, heykelleri yapıldı. Hakkında çeşitli kitaplar yazıldı. Bunlardan en başta geleni Mustafa Aydemir tarafından yazılmış olan “Ben Bir Türk Zabitiyim” adlı kitaptır. Bu kitap sayesinde Mustafa Ertuğrul’un yaptığı işlerin büyüklüğü ve önemi görülerek bir farkındalık oluştu. Konu Dr. Burhanettin Onat tarafından yazılan “Bir Zamanlar Antalya” adlı kitapta ayrıntılı olarak işlenmektedir. Antalya üzerine değerli çalışmaları olan Macit Selekler de “Yarım Asrın Arkasından” adlı eserinde Mustafa Ertuğrul konusunu yazmıştır. Antalya kent tarihçisi ve değerli bir yazar olan Hüseyin Çimrin de “Bir Zamanlar Antalya” adlı kitabında konuyu ayrıntılı olarak işlemektedir. Antalyalı yazar eğitimci – Ali Yıldız da “Akdeniz’e Düşen Mürekkep Damlaları” adlı kitabında konuyu edebi bir üslupla anlatmaktadır. Mustafa Ertuğrul konusunda bir duyarlık oluşmasına ve farkındalık yaratılmasına büyük katkı sağlayanlardan birisi de Kemerli Ramazan Kar’dır. Onun “Dünden Bugüne Kemer” adlı kitabında konu ile ilgili ayrıntılı bilgiler verilmektedir. Mahmut Yılkut Güngör tarafından da “Antalya’nın Gizli Kahramanı Kahraman Yüzbaşı” adıyla çocuklar için bir çizgi roman hazırlanmıştır.

Antalya/Kemer’de öğretmenlik yaparken konuya ilgi duyan ve çalışmalar yapan Emekli Öğretmenler Mehmet Özbek-Meliha Özbek “Nallıhanlı Durmuş Çavuş ve Sericebel Topçu Bataryasının Hikayesi”ve “Büyük Harpte Mustafa Ertuğrul Aker” adlı kitapları yayınlamışlardır. Öte yandan Antalya’dan Kaş’tan Kemer’den ve ülkemizin birçok bölgesinden birçok yazar ve gazeteci de konuyu dile getirerek Mustafa Ertuğrul’u tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmak için değerli uğraşlar vermişlerdir. Kendisi anılarını yazmayı düşünmedi ama Mareşal Fevzi Çakmak ve Org. Fahrettin Altay’ın ısrarı üzerine Antalya açıklarında yaptığı muharebeleri askeri bir tecrübe olarak yazdı. Bu yazdıkları 1935 yılında Genelkurmay Başkanlığı’nın yayınladığı Askeri Mecmua adlı dergide “Büyük Harpte Küçük Bataryam; İngiliz, Fransız Muavin Kruvazörlerini Nasıl Batırdı?” adıyla yayınlandı.

Sicil No	1330/1914 – 69
Adı	Mustafa Ertuğrul
Soyadı	AKER
Baba Adı	Ahmet Nuri
Anne Adı	Beyza
Doğum Tarihi	1893
Doğum Yeri	Girit
Memleketi	Antalya
Sınıfı	Topçu
Mezun Olduğu Lise	Selanik Lisesi
Harp Okuluna Girişi	22 Eylül 1912
Harp Okulundan Mezuniyeti	8 Ağustos 1914
İlk Görev Yeri	Ankara 5 nci Kol. 13.Sahra Top.Alayı 2 nci Tarassut Sb.
Teğmenliğe Terfi	7 Ocak 1915
Üsteğmenliğe Terfi	1 Eylül 1917
Yüzbaşılığa Terfi	1 Mart 1921
Kd.Yüzbaşılığa Terfi	9 Temmuz 1928
Son Rütbesi	Kıdemli Yüzbaşı
Son Görev Yeri	6 ncı Kol. 7 nci Tüm. 2 nci Topçu Alayı 2 nci Bölük Kom.
Emeklilik Tarihi      :	12 Temmuz 1930
Emeklilik Nedeni	5.Dereceden Harp Malulü
Emeklilik Sonrası Ask. Görevi	Yedek Topçu Kd.Yzb. Rütbesi ile Uluborlu Ask. Şb.Bşk
Ölüm Yeri/Tarihi	Antalya – 05 Kasım 1968
Katıldığı Savaşlar	Birinci Dünya Savaşı, İstiklal Savaşı
Madalya ve Ödülleri	Harp Madalyası ( 14 Ağustos 1915) 1 Sene Kıdem Zammı ( 21 Eylül 1916) Alman Harp Madalyası (1916) Alman 2 nci Demir Salip Madalyası (14 Aralık 1917) Harp Gümüş Liyakat Madalyası ( 08 Mart 1918) 1 Sene Kıdem Zammı ( 04 Nisan 1918) Kırmızı Şeritli İstiklâl Madalyası ( 24 Mayıs 1926)