HİCAZ – YEMEN CEPHESİ

Tarih	10 Kasım 1914 – Haziran 1916
Bölge	Hicaz, Yemen
Sonuç	Sonuçsuz Osmanlı’nın Lahij’i işgali; İngilizlerin Aden’de tutunması;
	Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu	Britanya İmparatorluğu Birleşik Krallık; Hindistan; Yeni Zelanda; Lahij; Arap isyancılar; Asir Emirliği
	Komutanlar ve liderler
Ahmed Tevfik Paşa; (7. Kolordu Komutanı); Ali Sait Paşa; (Taiz Harekât Bölgesi); Hüseyin Ragıp Bey; (Tihame Harekât Bölgesi)	J. H. V. Cox; (29. Hint Tugayı Komutanı); D. S. L. Shaw; (Aden Tugayı Komutanı); George J. Younghusband; (Aden Tugayı Komutanı); Percival Hill-Thompson; (HMS Philomel Kaptanı)

Hicaz-Yemen Cephesi, halk arasında Yemen Cephesi adıyla da anılır. I. Dünya Savaşı boyunca Osmanlı İmparatorluğu 4 Tümenlik bir kuvvetle Arabistan’daki kutsal İslam şehirlerini korumaya çalıştı. 7. Kolordu’nun birer tümeni Hicaz, Asir, San’a ve Hudeybe’de konuşlandırılmıştı. Uzaklık sebebiyle bu tümenlere yeni asker, malzeme ve silah desteği sağlanamıyordu. 1916 yılında İngilizlerin kışkırtmasıyla, Araplar kendilerini koruyan Osmanlı Kuvvetlerine karşı ayaklandı. Mekke Emiri Şerif Hüseyin, bağımsızlığını ilan ederek Hicaz’ı büyük oranda ele geçirdi. Buradaki Osmanlı direnişinin sembolü Medine müdafaası oldu. Yemen’de İmam Yahya Osmanlılara bağlı kalırken Asir’de Seyyid İdris de ayaklanmaya katıldı.

Osmanlı Devleti, 1917’de Şerif Hüseyin isyanının yayılmasını engellemek için Arap kabilelerine para, altın ve iaşe yardımı yaparken, bir yandan da malzeme ve yiyecek sıkıntısı içindeki Medine kuvvetlerinin tahliyesi için Hicaz Demiryolu’nu açık tutmaya çalışmaktaydı. Şerif Hüseyin ve oğulları ise aynı dönemde İngiliz yardımıyla Arap kabilelerini örgütlemiş, Medine’nin Şam ile demiryolu bağlantısını kesmeye çalışmışlardır. El-Vech ve Akabe ‘nin isyancıların eline geçmesi, Osmanlı ordusuna stratejik ve psikolojik açıdan darbe vurmuş, Cemal Paşa ve Fahreddin Paşa’nın uğraşına rağmen savunma başarısız olmuştur. Mart 1917’de Medine’nin tahliyesi için alınan karar uygulanmamış, ancak Enver Paşa’nın 16 Kasım 1917 ’de ordunun iaşe durumunun ve stratejik konumunun kötüleşmesi üzerine verdiği emirle Medine’nin boşaltılması planını uygulamaya konulmuştur.

Tüm planlara rağmen “Medine programı” tam olarak uygulanmamıştır. Tüm emirlere rağmen programın uygulanamaması ile Medine’deki 7. Kolordu’ya bağlı birlikler 1918’den itibaren çok ciddi ikmal sorunları yaşamışlar, bu sıkıntılar sebebiyle 1918’in ilk üç ayında 164 asker firar etmiş ve birliğin hayvanları ölmüştür.

Medine’yi, Yemen’i, Asir’in kuzeyini I. Dünya Savaşı sonuna kadar savunan 7. Kolordu Mondros Mütarekesi’nden bir müddet sonra, 23 Ocak 1919 ‘da teslim oldu.

Ordu komutanı Fahrettin Paşa’ dır ve savaş sonunda askerleriyle birlikte Mısırda bulunan Sidi Beşiri Esir Kampına gönderilmiştir.