Enver Hoca

16 Ekim 1908 (Ergiri (Gjirokastër) , Osmanlı İmparatorluğu) – 11 Nisan 1985 (Tiran , Arnavutluk)

 

Enver Halil Hoca;  Arnavut komünist politikacı, Arnavutluk Emek Partisi Başkatibi, 1944 den 1985 yılında ki ölümüne kadar o Arnavutluk Demokratik Cephesi başkanı ve Arnavutluk  silahlı kuvvetlerinin Başkomutanıydı. 1944-1954 yılları arasında Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda dışişleri bakanı ve savunma bakanı olarak da görev yaptı.

Toskalı kumaş tüccarı Halil Efendi ve Gülühan hanım’ın çocuğu olarak 1908 yılında Gjirokastër’de doğan Enver Hoca’yı, Bektaşi geleneklerine bağlı dindar bir Müslüman olan ailesi ilk eğitimi onu Asım Baba Tekkesine gönderdi. 1930 senesinde yüksek öğrenim için Fransa’ya gitti. Fransa’da sosyalist fikirler ile tanıştı. Ülkesine geri dönen Enver Hoca 1936 senesinde ülkesinde dilbilgisi okulunda öğretmen oldu.  İtalya’nın Arnavutluk’u işgal etmesinin ardından 1941’de Arnavutluk İşçi Partisi’ne katıldı. Hoca, Mart 1943’te 34 yaşında AİP’nin Birinci Sekreteri seçildi. Yugoslav Partizanlar, Alman ve İtalyan işgalcilere karşı Arnavutlara yardım etti.

Ülkenin Alman ve İtalyanlara karşı yürüttüğü kurtuluş mücadelesinde iki yıl sonra, Arnavutlukta monarşi kaldırıldı, Kral Zog görevden alındı ​​ve Enver Hoca Arnavutluk devlet başkanı olarak iktidara geldi.

İktidarının ilk yıllarında, Alman – İtalyan işgalinde yanında olan Yugoslavya ile anlaşmazlığa düştü. Tito hükümetinin Arnavutluğu ekonomik olarak sömürmeye kalkıştığını ve Arnavutluğu Yugoslavya’nın parçası olması için çabaladığını iddia ederek, Yugoslavya ile arasına politik bir çizgi çekti. 

Enver Hoca ülkenin sosyalist çizgisini 1956 senesine kadar Marksist – Leninist bir çizgide sürdürmeye çalıştı. 1956 senesinde Mao zedong ile görüşmeye başladığı andan itibaren Maoist bir çizgiye çeviren Enver Sedat Mao’nun ölümü sonrasında 1976 senesinde Çin yöneticilerinin Maoist çizgilerden saptığını iddia ederek kendi merkezli sosyalist fikri olan Hocaist dünya görüşünü Ülkesinde yürütmeye çalıştı. 

1984 tarihli bir Arnavut yayını olan 40 Yıllık Sosyalist Arnavutluk adlı eserde , dört yıllık kuralı sırasında, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra harabeye olan ülkeyi yeniden imar etmesini, salgın hastalıklarla mücadelesini, ülkeye elektriklendirmesini, tarımsal ilerlemeyi, “Arnavutluk’un ilk demiryolu hattını inşa etmesi ve yetişkin okuryazarlık oranını % 5’ten nasıl artırmaya odaklandığını anlatmıştır. Birçok otorite, onu zorunlu çalışma kamplarının kurulması ve kullanılması, yargısız infazlar ve infazları içeren bir dizi siyasi baskı yapmasını eleştirdi. Sigurimi gizli polisi isimli teşkilatı ile muhalifler ya tutuklanmış ya da infaz edilmiştir.

Hoca hükümeti devlet rejimini, 1970’lerin ortasından itibaren revizyonist Marksizm-Leninizm’e sıkı sıkıya bağlı kalmasıyla karakterize etti. 1976-1978 döneminde Marksizm-Leninizm rejimine Maoizm ile ara verdikten sonra kendi ideolojik fikir merkezini oluşturarak Hocaizmi kurdu. Dünyadaki birçok Maoist parti kendilerini Hoxhaist ilan etti.  

Müslüman bir inançla büyümesine rağmen Ateizmi tercih eden Enver Sedat aynı zamanda Arnavut Milliyetçisiydi. Ülkesinde Hristiyanlık ve İslam gibi iki güçlü dinin mensupları olmasına rağmen dünyanın ilk Ateist ülkesini inşa etti. Tüm inanç sistemlerini ret etti ve ibadethaneleri kapattı.

Necmiye Huglini ile evli olan Sedat 1985 senesinde geçirdiği kalp krizi sonrasında ölmüştür.