ALADAĞ (ADANA)
 Türkiye’de bulunduğu yer |
|
 |
|
| Ülke | Türkiye |
| İl | Adana |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Ahmet Ziya Filizer [1] |
| • Belediye başkanı | Mustafa Akgedik (AK Parti) [2] |
|
Yüzölçümü |
|
| • Toplam | 1.340 km² (510 mil²) |
| Rakım | 410 m (1.340 ft) |
|
Nüfus (2012) |
|
| • Toplam | 16,951 |
| • Kır | – |
| • Şehir | – |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| İl alan kodu | 322 |
| İl plaka kodu | 01 |
|
Resmî site www.aladag.gov.tr |
|
Aladağ, Adana’ya bağlı bir ilçe ve aynı ada sahip şehir.
Doğusunda Kozan ilçesi, güneyinde İmamoğlu ve Karaisalı ilçeleri, batısında Pozantı ilçesi ve kuzeyinde Niğde ile Kayseri illeri vardır. Yüzölçümü 1.347 km² olup[5] nüfusu 2008 nüfus sayımına göre 18.249’dur.[6]
İlçenin merkezi Aladağ kasabasıdır. Eskiden Karsantı adıyla Karaisalı ilçesine bağlı bir bucak olan ilçe, 1987 yılında ilçe olmuştur.[7] İlçenin kuzey kesiminde Toros Dağları’nın Aladağlar adıyla anılan bölümü bulunmaktadır. İlçe de adını bu dağlardan almaktadır. İlçe coğrafî açıdan dağlık bir bölgede olduğundan tarımda verimlilik düşüktür. İlçe, 6360 sayılı kanunla Büyükşehir ilçe belediyesi statüsüne döünüştürülmüş olup, 31 mahallesi bulunmaktadır.[5]
Turizm açısından en ünlü yerleri; Akören Kilisesi, Meydan Kalesi, Ağacakise Anıt Ağaç, Simit Çağlayanı, Eğner, Kapuzbaşı Çağlayanı, Mazılık Ören Kalesi, Posyağbasan Kalesi, Sandıklı su ve Acı sudur.
KÖKEN BİLİMİ
Aladağ’ın eski adı Karaköy olup 1973 yılında Karsantı olarak değiştirilmiştir. Burası 1987’de ilçe merkezi olunca bugünkü adı verilmiştir. Bu isim de Toros Dağları’nın Aladağlar adıyla anılan bölümünden gelmektedir.[8] Antik çağlarda Anadolu’da konuşulan Luvi dilinden geldiği düşünülen[7] Karsantı adı, Osmanlı Devleti kayıtlarında Karsandı olarak geçmektedir. Ayrıca Karaköy adından da bahsedilmektedir.[9]
TARİHÇE
Eski bir yerleşim yeri olduğu bilinen Aladağ, Hitit, Roma ve Bizans egemenliklerinin ardından Selçuklular zamanında da yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. 1360’lı yıllarda şehir Ramazanoğulları Beyliği’ne, Yavuz Sultan Selim zamanında da Osmanlı Devleti’ne ilhak olmuştur.[10] 1973’te şehirde belediye örgütü kurulmuştur. 1987’de aynı adlı ilçenin merkezi olmuştur.[8]
NÜFUS
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
| 1990[11] | 23.207 | 4.990 | 18.217 |
| 2000[12] | 23.579 | 6.674 | 16.905 |
| 2007[13] | 17.506 | 3.938 | 13.568 |
| 2008[14] | 18.249 | 4.556 | 13.693 |
| 2009[15] | 17.494 | 4.269 | 13.225 |
| 2010[16] | 17.169 | 4.139 | 13.030 |
| 2011[17] | 17.074 | 4.129 | 12.945 |
| 2012[18] | 16.951 | 4.224 | 12.727 |
| 2013[19] | 17.221 | 17.221 | veri yok |
| 2014[20] | 17.113 | 17.113 | veri yok |
| 2015[21] | 16.823 | 16.823 | veri yok |
| 2016[22] | 16.333 | 16.333 | Veri yok |
MAHALLELER
Aladağ’ın 31 mahallesinin 4’ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 4.080 kişi (% 25,7) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 106 km uzaklıktaki Kışlaktır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.664 kişi ile Büyüksofulu mahallesidir. Aladağ’ın nüfusu 2017 yılında % 2,68 azalmıştır.[23]
Aladağ ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu
| Sıra | Mahalle | Km* | Rakım | Nüfus | |||
| 2016[24] | 2017[23] | 2018 | 2019 | ||||
| 1 | Akpınar Mah. | 4,4 | 486 | 449 | |||
| 2 | Başpınar Mah. | 4,1 | 713 | 693 | |||
| 3 | Mansurlu Mah. | 3,5 | 1.519 | 1.497 | |||
| 4 | Sinanpaşa Mah. | 0,0 | 1.489 | 1.441 | |||
| ALADAĞ (Merkez) | 862 | 4.207 | 4.080 | ||||
| 5 | Akören Mah. | 17,9 | 427 | 996 | 958 | ||
| 6 | Boztahta Mah. | 32,8 | 296 | 255 | 262 | ||
| 7 | Büyüksofulu Mah. | 27,3 | 1.046 | 1.697 | 1.664 | ||
| 8 | Ceritler Mah. | 12,7 | 882 | 1.031 | 974 | ||
| 9 | Dailer Mah. | 24,1 | 246 | 118 | 108 | ||
| 10 | Darılık Mah. | 13,2 | 823 | 144 | 139 | ||
| 11 | Dölekli Mah. | 22,8 | 800 | 602 | 584 | ||
| 12 | Ebrişim Mah. | 14,7 | 966 | 127 | 125 | ||
| 13 | Eğner Mah. | 22,2 | 271 | 133 | 124 | ||
| 14 | Gerdibi Mah. | 38,0 | 925 | 1.208 | 1.166 | ||
| 15 | Gireğiyeniköy Mah. | 6,5 | 976 | 293 | 293 | ||
| 16 | Gökçeköy Mah. | 104,0 | 560 | 299 | 296 | ||
| 17 | Kabasakal Mah. | 6,9 | 684 | 226 | 214 | ||
| 18 | Karahan Mah. | 103,0 | 749 | 215 | 212 | ||
| 19 | Kıcak Mah. | 23,9 | 996 | 867 | 864 | ||
| 20 | Kışlak Mah. | 106,0 | 870 | 268 | 234 | ||
| 21 | Kızıldam Mah. | 21,1 | 1.164 | 540 | 557 | ||
| 22 | Kökez Mah. | 15,2 | 829 | 1.036 | 1.037 | ||
| 23 | Köprücük Mah. | 34,7 | 1.015 | 363 | 340 | ||
| 24 | Küp Mah. | 38,0 | 813 | 81 | 73 | ||
| 25 | Madenli Mah. | 18,7 | 921 | 107 | 98 | ||
| 26 | Mazılık Mah. | 10,8 | 825 | 95 | 91 | ||
| 27 | Posyağbasan Mah. | 21,4 | 847 | 405 | 396 | ||
| 28 | Topallı Mah. | 39,5 | 170 | 258 | 248 | ||
| 29 | Uzunkuyu Mah. | 14,2 | 711 | 215 | 209 | ||
| 30 | Yetimli Mah. | 13,6 | 853 | 456 | 462 | ||
| 31 | Yüksekören Mah. | 30,8 | 575 | 91 | 88 | ||
| ALADAĞ (Kırsal) | 12.126 | 11.816 | |||||
| ALADAĞ | 16.333 | 15.896 | |||||
- Km, Sinanpaşa Mahallesi’nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.
KAYNAKÇA
- “Kaymakam”. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012.
- “Belediye Başkanı”. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012.
- “İl ve ilçe yüz ölçümleri” (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 12 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016.
- http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198191
- “Coğrafya ve İdari Yapı”. Aladağ Belediyesi. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009.
- “İlçelere göre merkez ve belde/mahalle nüfus toplamları – 2008”. TUİK. 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009.
- Bilge Umar (1993). “Türkiye’deki tarihsel adlar”. İnkılâp Kitabevi. ss. s. 396.
- Ahmet Kenarlı (2004). “Şehrim! Adını kim koydu?”. Tablet Basım Yayın. ss. s. 61.
- “Dahiliye Mektubi Kalemi”. 1894. ss. dosya no: 191, gömlek no: 3.
- “İlçe Tarihi”. Aladağ Belediyesi. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009.
- “Türkiye İstatistik Kurumu 1990 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
- Türkiye İstatistik Kurumu 2000 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
- Türkiye İstatistik Kurumu 2007 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye İstatistik Kurumu 2008 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye İstatistik Kurumu 2009 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye İstatistik Kurumu 2010 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişildi.
- Türkiye İstatistik Kurumu 2011 genel nüfus sayımı verileri”. 1 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir.
- 2012 genel nüfus sayımı verileri”. Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- 2013 genel nüfus sayımı verileri”. Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- 2014 genel nüfus sayımı verileri”. Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- 2015 genel nüfus sayımı verileri” (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- 2016 genel nüfus sayımı verileri” (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
- TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
