ÜRÜN YERLEŞTİRMENİN ARAÇLARI

Yazan: Dr. Tarık YOLCU

Ürün yerleştirme uygulamaları, filmlerin televizyon, video ve DVD gibi ortamlar vasıtasıyla geniş kitlelere ulaşabilme özellikleri nedeniyle, hızla gelişen eğlence endüstrisinin önemli elemanlarından biridir (Gürel ve Alem, 2006).

1995 yılında ürün yerleştirmenin televizyon ve filmlerle sınırlı kalmayıp diğer eğlence araçlarında da kullanımı artmıştır (Nelson, 2002). Ürün yerleştirme faaliyetlerinde kullanımı en çok tercih edilen araçlar şu şekilde sıralanabilir:

• Sinema filmleri
• Televizyon dizileri ve programları
• Spor Müsabakaları
• Roman ve öyküler
• Video/Bilgisayar oyunları
• Şarkı ve video klipler
• Haber Programları
• Karikatürler ve animasyonlar
•  Reklamlarda ürün yerleştirme

SİNEMA FİLMLERİ

Filmlerde ürün yerleştirme 1930’lı yıllara dayanmakta ancak ürün yerleştirme uygulamalarının sıklığı günümüzde hiç olmadığından daha fazladır. Sinema filmleri gibi genelde büyük bütçeli yapımlarda ürün yerleştirmelerin ortalama fiyatları değişebilmekte ve bu rakam sponsor markanın ürününü daha göze çarpan bir biçimde yerleştirmek istemesi halinde daha da artabilmektedir (Shimp, 2003). Örneğin Walt Disney şirketi Mr Destiny filmi için bir maliyet çizelgesi çıkartarak bunu pazarlamacılara bildirmiştir. Çizelgeye göre, bir markanın görülmesi 20.000 dolar, marka adının görülmesi ve marka adından bahsedilmesi 40.000 dolar, ürünün oyuncu tarafından kullanılması 60.000 dolardır (Balasubramanian, 1994).

Sinema izleyicilerinin her geçen gün artması, reklam verenlerin sinema mecrasına olan ilgisini arttırmaktadır. Televizyon ve diğer kitle iletişim araçlarında tüketiciyi yakalamak oldukça zorken, sinemada olmayı tercih eden tüketicilere ulaşmak ise kolaydır. Sinema filmi izleyicilerinin dışarıdan herhangi bir etki ile karşılaşmamaları dolayısıyla, daha dikkatli olarak filmi izleyen izleyiciler film içinde yer alan markaları daha kolay hatırlamaktadırlar.

Pazarlamacılar filmler içerisinde ürün yerleştirmeyi, markalarını popüler kılma ve ölümsüzleştirmenin benzersiz bir aracı olarak görmektedirler. Çünkü filmler, mükemmel bir biçimde mesaj ulaştırmakta ve mesajlar uzun ömürlü olmaktadır. Hollywood filmleri ise her zaman olduğu gibi dünya çapında izleyicilerin ilgisini çekmekte ve çoğu zaman ev ortamında televizyon yayınları, video kasetler ve DVD satışları ile ömürlerini uzatmaktadır (Gupta ve diğ., 2000). Örnek olarak 2009 yapımı Avatar filmi tüm zamanların en çok izlenen filmi olmuştur. Buna ek olarak 2,5 milyar dolarlık gişe hasılatı da göz önüne alınırsa ne kadar büyük bir etki yaratabileceği görülebilmektedir. Zira tüm zamanlarda yapılmış gişe hasılatı göz önüne alındığında ikinci olan film Titanic filmi 1,8 milyar dolar hasılat yapmıştır. Bunun yanında televizyon gösterimleri ve DVD’den bireysel izlemeler hesaba katıldığında etki daha da çoğalmaktadır. Son olarak ürün yerleştirme yapılarak, bir marka veya ürün izleyiciyi senaryonun doğal akışında, ikna etmeye çalışmadan kendini benimsetmeye çalışmaktadır.

Günümüzde birçok firma ise Hollywood filmlerinde ürün yerleştirme uygulamalarını kolaylaştırmak için faaliyet göstermektedir. Disney, Buena Vista Pictures gibi stüdyolar ileri tarihli filmler için ürün yerleştirme uygulaması için firma aramaktadırlar (Nebenzahl ve Secunda, 1993).

Uzakdoğu ve Hindistan’da sinemanın yerli halk için önemi herkes tarafından bilinmektedir. Örneğin Hollywood’a alternatif sinema filmleri üreten Hindistan Hollywood’u Bolywood filmleri dünya pazarına satılmaktadır. Bunun en önemli örneği birçok dalda Oscar ödüllü 2008 yapımı Slumdog Millionaire filmidir. Bu film dünya çapında gösterimi olan bir film olması nedeniyle diğer Bollywood yapımlarından ayrılmaktadır. Ancak Hindistan 1 milyarı aşkın nüfusu
göz önüne alındığında Bollywood filmleri de dünya çapında markaların ürün yerleştirme örnekleri ile doludur. Avrupa sineması ise sanatsal içeriğe daha fazla yer vermiş filmleriyle endüstrileşme yolundadır. Fransız yapımı Taxi filmi dünya ölçeğinde seyirciye ulaşmıştır.

Film örneklerinde yer alan ürün yerleştirmelerin olumlu bazı etkilerini görebiliriz. “Golden Eye-Altın Göz” filminde James Bond BMW Z3 marka otomobil sürmekte ve “Men in Black-Siyah Giyen Adamlar” filminde Will Smith’in Ray-Ban marka güneş gözlüğü taktığı görülmektedir. Bu anılan filmlerin gösterime girmesi ile BMW Z3 ve Ray-Ban’ın satışlarında artış olmuştur (Hornick, 2006). Yine Ray-Ban gözlüklerinin Tom Cruise’nin “Risky Business-Riskli İş” filmine yerleştirilmesiyle ürünün satışlarında 2 kat artış olurken, ürünün “Top Gun” filminde kullanılması, gözlüğün satışlarının 1,5 milyona ulaşmasını sağlamıştır (Öztürk, 2003).

2008 yapımı animasyon filmi Wall-e filminde baş karakter robotun şarjının dolduğu anda Apple firmasının Macintosh bilgisayarlarının açılıştaki sesin aynısını çıkarmaktadır. Ayrıca filmin fragmanı Apple’ın sitesinden yayınlanmıştır.

TELEVİYON DİZİLERİ VE PROGRAMLARI

Televizyon programlarının ulaşabileceği yerel kitle, sinema filmlerinin ulaşabileceğinden daha geniştir. Bununla birlikte televizyon programı izleyicileri, hoşlarına giden programlan çoğunlukla uzun zaman dilimleri boyunca izlediklerinden konuya derin bir biçimde dahil olmakta ve karakterlere yoğun, sürekli bir bağlılık geliştirmektedirler (Avery ve Ferraro, 2000).

Filmlerdeki yerleştirmeler ile kıyaslandığında TV programlarında yapılan ürün yerleştirmelerin üstünlükleri arasında

• Daha geniş izleyici kitlesi,
• Daha sık teşhir,
• Küresel çapta izleyicilere ulaşım,

sayılabilir. Özellikle dünya çapında programların tekrarlan yayınlandığı zaman bu avantajlar daha da artmaktadır (Shimp, 2007). Örneğin Amerika’da yayınlanan kadınlara yönelik olarak yapılan bir gösteri programı olan The Martha Stewart Show Türkiye’de de yayınlanmaktadır. Orada kullanılan ürünlerin reklamı burada da yapılmaktadır.

Ancak bu üstünlüklerin yanında sinema ortamında izlenilen içerik süresince maruz kalınan dikkat dağıtıcı etkenler ev izleyicisine oranla çok daha azdır. Sinemada diğer reklamlar dikkat çekmek için birbirleriyle yaşanmamakta iken, evde telefon ve ev işlerinin dikkat dağıtması mümkündür. Ayrıca sinemada resim kalitesi, ekran boyutu ve ses kalitesi gibi özellikler satın alınabilecek herhangi bir ev sinema sisteminden çok daha üstündür (Tığlı, 2004:38).

Sinema filmleri dışında diziler ve yarışma programlarında da ürün yerleştirme örneklerine rastlanılmaktadır. Fox televizyonunun popüler realite şovlarından “American Idol”da, jüri üyelerinin stratejik olarak yerleştirilen Coca-Cola bardaklarından içeceklerini yudumladıkları görülmektedir (Hornick, 2006). Büyük ödül için yarışan genç katılımcılar kuliste, sonuçları Coca-Cola kırmızısı kanepeli, Coca-Cola saatli, Coca-Cola makineli ‘kırmızı oda’ da beklemektedirler. Yine ABC’nin Who Wants To Be A Millionnaire adlı yarışma programında, yarışmacılara dışarıya telefon etme şansı verilmektedir. Telefon şirketi AT&T yarışmacının joker haklarından telefon jokerinin sponsoruydu. Yarışmacı AT&T hattından telefonla arama yaparak soracağı soruyu soruyordu (Donaton, 2005). Amerika’da başlayan ve birçok dünya ülkesinde benzerleri yayınlanan Survivor (2000) yarışmasında ise, yarışmacıların ödülleri bir çift Snickers çikolata ya da soğuk bir Budweiser bira olabilmektedir (Akkan, 2006).

Türkiye’de buna benzer örnekler genelde gündüz kuşağında ki bayanlara yönelik gösteri programlarında, ürün tanıtımı olarak yapılmaktadır. Örneğin “Deryalı Günler” adlı programda yemek yapıldığı zamanlarda “Komili” marka zeytinyağı kullanılmaktadır. Ayrıca programın bir bölümünde ekranın bir köşesinde bunun bir tanıtıcı reklam olduğunu belirten bir ibare bulunduğu halde ürünün özel tanıtımı yapılmaktadır.

Ürün yerleştirmenin yer aldığı dizilere Kavak Yelleri, Melekler Korusun, Ezel gibi Türkiye’de ünlü televizyon dizileri örnek verilebilir. Ayrıca Türkiye’de yapılıp daha sonra Arap ülkelerine satılan bazı televizyon dizileri de Gümüş, Binbir Gece’de örnek verilebilir. Ezel dizisinde öne çıkan ürün yerleştirmeler, Maserati, BMW, General Mobile markaları, Kavak Yelleri dizisinde ise Fiat, Nike, Vodafone, Samsung gibi markalar kullanılmaktadır.

Türkiye dışında yayınlanan Türk Televizyon dizileri genelde İstanbul veya başka şehirlerde geçtiği için, bu diziler sayesinde bu şehirlere, özelde ise dizilerim geçtiği mekânlara turist çekme işlevi görmektedirler. Yani diziler sayesinde şehirlerin pazarlaması yapılarak bir şekilde ürün yerleştirmede yapılmaktadır. Örneğin sadece Gümüş veya Haziran Gecesi’nin dizisinin çekildiği mekânları görmek için Arap ülkelerinden insanlar turist olarak gelmektedir.

SPOR MÜSABAKALARI

Spor müsabakalarında özellikle futbol maçlarında televizyon seyircisinin görebileceği şekilde ekranda sanal olarak yerleştirilen reklamlarda uygulanmaktadır. Futbol maçı başlamadan önce sahanın orta kısmında bazı markaların sanal reklamları uygulanmaktadır. Onun dışında maç oynandığı esnada yine sadece televizyon seyircisinin görebildiği tribünlere yansıtılan sanal reklamlar gösterilmektedir. Bunun yanı sıra gol olduğu zaman çıkan sanal reklamlarda
bulunmaktadır. Amerika’da ise aynı şekilde beysbol maçlarında da uygulanmaktadır. Sahanın kenarlarındaki reklam tabelaları hem sahanın içindeki seyirciler hem de ekrandaki seyirciler tarafından görülmektedir. Bunun gibi oyuncuların üzerlerindeki formalarında bulunan reklam yerleştirmeleri de hem tribündeki seyirciler hem de ekrandaki seyirciler tarafından görülmektedir.

ROMAN VE ÖYKÜLER

Reklamcılığın gelişimiyle beraber reklam verenler ürün yerleştirme konusunda yeni alanlara yönelmeye başlamışlardır. Günümüzde ürün yerleştirmenin film ve televizyon programlan dışında roman ve öykülerde de kullanımı dikkat çekmektedir.

Edebiyat alanında özellikle Stepnen King’in roman ve öykülerine yerleştirdiği markalar için ürün yerleştirme sözleşmesi yaptığı bilinmektedir. Ayrıca yazar Bili Fitzhugh’un romanındaki kahramana Glenlivet marka viski içirmesi karşılığında Seagram’s firmasıyla anlaşma yapması medyada bir hayli ses getirmiştir (Tığlı, 2004:31).

Amerikalıların ünlü gerilim yazarlarından James Patterson’un “Balayı” adlı kitabında, kitabın kahramanının, Perrier soda içtiği, Mercedes arabaya bindiği, Gucci çanta kullandığı ve Prada ayakkabı giydiği söylenmektedir. Yayınevlerinin firmalarla işbirliğine girerek ürün yerleştirme metodunu kullanmaları yeni bir uygulamadır. ABD’de satışa çıkan “Cathy’s Book” adlı kitapta, yayıneviyle anlaşma yapan Procter&Gamble’ın Lipsticks adlı ruju, kitabın kahramanı tarafından bol bol kullanılmakta, bunun için yayıncıya bir bedel ödemeyen şirket, ruj için hazırlanan internet sitesine kitabın tanıtımını koymuştur (Saydam, 2006).

Harry Potter kitaplarında yer alan Bott’s Flavor Beans markası, Hasbro’nun bir bölümü olan Cap Candy şirketi tarafından popüler gerçek bir hayat ürünü haline dönüştürülmüştür (Edery, 2006). “Power City-Güç Şehri” isimli kitapta ise, Hollywood halkla ilişkiler dünyası ile ilgili bir öyküde, Maserati markası kullanılmış ve buna karşılık Maserati distribütörü ulusal televizyonda yayınlar gerçekleştirdiği için, yazar için bir parti düzenlenmiştir (Karrh, 1998).

Tanınmış İngiliz edebiyatçısı Fay Weldon’un 2001 yılında yayınlanan “The BVLGARI Connection-BVLGARI Bağlantısı” isimli romanının ilk sayfalarında, Londra’da Sloane caddesindeki BVLGARI mağazasının cazibeli dekoru detaylı bir şekilde tarif edildikten sonra, bu mağazadan 18.000 pound değerindeki bir gerdanlığını satın alınışı, detaylı bir şekilde anlatılmıştır (Yurddaş, 2002).

VİDEO VE BİLGİSAYAR OYUNLARI

Kişisel bilgisayar devriminden sonra insanların televizyon izlemeye ayırdıkları zaman giderek azalmaktadır. İnternetin sağladığı olanaklar, insanların televizyondan uzaklaşmasına ve dijital dünyanın çekiciliğine kapılmasına neden olmaktadır. Bu değişim, reklamcıların ve pazarlamacıların hedef kitlelerine ulaşabilmeleri için yeni metotlar keşfetmelerini gerekli kılmıştır ( Schneider ve Cornvvell, 2005).

Bilgisayar oyunları, reklam ve pazarlama uygulamalarını teşvik etmek için geliştirilmişlerdir. Pazarlamacılar, ürünlerinin ve hizmetlerinin bilinirliliğini artırmak için, yeni stratejik bir fikir olarak bilgisayar oyunlarına ürün yerleştirmeyi kullanmaya başlamışlardır (Lee, 2004).

Oyun içinde reklamın klasik reklama göre etkisi oldukça yüksek olarak ifade edilmektedir. Çünkü reklama bir oyuncu olarak maruz kalmıyor ve oyunun en eğlenceli ya da heyecanlı yerinde bir markanın görünüyor olması o markanın, bilinçaltında kişinin heyecanını ve sevincini paylaştığı için olumlu bir mesaj olarak yer edinmesini sağlamaktadır (Marketing Türkiye, 2004/7:28). Ayrıca çeşitli araştırma sonuçlarında oyunlarda mevcut olan girift atmosfer ve oyuncuların gördükleri ürünler ile etkileşime girebiliyor olmaları, bu platformdaki iyi tasarlanmış yerleştirmelerin televizyon ve filmlerdeki yerleştirmelerden daha etkili olduğunu ortaya koymuştur (Edery, 2006).

Markalar oyunlara farklı düzeylerde yerleştirilmektedir ve bu diğer yerleştirme biçimlerinde olmayan bir avantajı ortaya koymaktadır. Oyunlarda tercih edilen kahraman çoğu zaman iyi tanınmaktadır. Bu durum, oyunlara ürün yerleştirmeye olumlu katkı sağlamaktadır. Oyuncu markanın veya ürünün kendisini bizzat kullanabilmektedir.
Örneğin, Polo Cup’ta bilgisayar oyuncusu farklı renklere sahip Volkswagen markalı otomobillere binmektedir (Argan, 2007:384).

Forrester Research’e göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde 100 milyon insan içerisinden %20’ye tekabül eden kesim oyun oynamaktadır ve oyun siteleri bireylerin en çok vakit geçirdikleri yerler arasında bulunmaktadır. Bu tip tüketici davranışları pazarlamacıların stratejilerini değiştirmelerine neden olabilir. Normalde filmler tarafından kazanılan gelirler çevrimiçi reklamlar ve ürün yerleştirmeler neticesinde oyunlara doğru kayabilecektir (Nelson, 2002).

2003 yılında 79 milyon dolar oyun-reklam uygulaması için harcanmış olup, 2009 yılında bu rakamın 250 milyon dolar olması beklenmektedir. Özellikle spor oyunlarındaki gerçeklik nedeniyle reklamcılar bu tür oyunlarda markalarını tanıtmayı uygun görmektedir (Argan, 2007:208).

HABER PROGRAMLARI

Bazı markların açılışları, defileleri, gösteriler, filmler veya bir ses sanatçısının yeni çıkan kasetinin tanıtımı bir haber olarak görevi televizyondan insanlara haber vermek olan haber bültenlerinde sunulmaktadır. Buda haber programlarına ürün yerleştirme olarak tanımlanmaktadır.

Örneğin, “X markası yeni ürününü tanıtmak için Y adlı mankeninde kıyafetlerini tanıttığı bir defile düzenledi.” gibi sunumlarla haber bültenleri içerisinde diğer haberlerin arasında reklam gibi durmayan ama televizyon programının bundan belli bir ücret aldığı veya ücretsiz olarak markanın reklamı yapılmaktadır.

Haber programlarına ürün yerleştirmeye bir örnek olarak, 2000 yılında Star TV’nin ana haber bülteninde bir mobil telefon hizmet sağlayıcısı olan Telsim firmasının sevgililer gününde piyasaya yeni çıkan telefonlarını Ak Merkez’de tanıttığı etkinliği normal bir habermiş gibi duyurmuştur.

Bir başka örnekte Amerika’nın Irak’a yaptığı saldırıların olduğu dönemde Cine 5 televizyon kanalında yayınlana bir haber programında Amerikalı askerlerin Sabancı Holding’e Hayat marka şişe suyu tükettikleri haberi yapılmıştır.

ŞARKI VE VİDEO KLİPLER

Markalar, filmler ve televizyon şovlarından başka medya araçlarında da yer almaktadır. Şarkı ve video küpler de ürün yerleştirme alanlarından biridir. Örnek olarak; RC Cola markası country müzik sanatçısı Louise Madrell’in müzik videosunda yer almıştır (Englis ve diğ., 1993). Bir diğer country müzik sanatçısı Barbara Mandrell “No Nonsense” isimli albümünün sponsorluğu için “No Nonsense” isimli çorap üreticisi firma ile anlaşma yapmıştır (Snyder, 1992).

Amerikalı rap müzik şarkıcılarının kliplerinde özellikle daha sert ve onları varlıklı gösterecek tarzda arazi araçları kullanılmaktadır. Bu araçlara genellikle Hummer marka arazi araçları olmaktadır.

Türkiye’de ise Athena isimli müzik grubunun Skalonga isimli şarkısında arka planda Rejoice marka şampuanın dev maketi Şekil 5’teki gibi klibin yarısından sonra net olarak görülmektedir.

KARİKATÜRLER VE ANİMASYONLAR

Diğer mecralarla bütünleşik olarak kullanıldığında, karikatürlerde uygulanan ürün yerleştirmeler, firmaların satışlarının artmasında etkili olabilmektedir. Karikatürlerde ürün yerleştirmeyi kullanan firmalardan biri olan Sütaş, Kurumsal İletişim Müdürü Sedat Pişirici, karikatürler sayesinde Sütaş ürünlerine tüketicinin sempatisinin arttığını, bu sempatinin yeni ürün talebi yarattığını, tüketicinin sadece karnım değil ruhunu da doyurmasından dolayı, bağlılıklarını daha da güçlendiğini belirtmektedir (Marketing Türkiye, 2003/5:34).

Ürün yerleştirmenin kullanıldığı bir diğer mecra da animasyonlardır. Chanel parfüm markasının “Anastasia” (1997) filminde kullanılması, animasyon filminde yapılan ilk ürün yerleştirmedir (Tığlı, 2004: 34). Animasyon içerisinde ürün yerleştirmeye bilinen en son örnek ise, ünlü karikatür karakteri Garfield’ın yarı animasyon versiyonunda yaşanmaktadır. Garfield film süresince Pepperidge Farm Goldfish ile beslenmektedir (Tığlı, 2004:32). Başka bir örnek olarak “Toy Story- Oyuncak Hikayesi” (1995) adlı animasyon filminde ise, tüm oyuncak karakterler, oyuncak mağazalarında bulunabilecek Hasbro oyuncaklarının karakterleridir. Hasbro Action Toys adlı oyuncak markası filmde kullanılan bir ürünü değil, filmin tüm önemli oyuncaklarını üretmiştir (Akkan, 2006).

REKLAMLARDA ÜRÜN YERLEŞTİRME

Reklamlarda ürün yerleştirme uygulamaları, temel olarak reklamı yapınla ürünün yanında kullanılan bazen olmazsa olmaz ürünler bazen de reklamın çekildiği mekânın dekoru olacak ürünlerin yerleştirilmeleri ile olmaktadır. Bazen de açıkça ismi de söylenerek ürün yerleştirme uygulaması yapılmaktadır.

Örneğin bir hızlı tüketim malzemesinin reklamının yapıldığı mekan eğer marketse markette arka planda görülen ürünler reklamı yapılan firmanın diğer ürünleri olmaktadır. Ya da seçilen bir markanın ürünleri olmaktadır. Eğer bir akaryakıt markasının ürünü tanıtılacaksa destekleyici bir otomobil kullanılmak zorundadır. Bu otomobilde genellikle stratejik olarak seçilmiş bir markanın aracı olmaktadır.

Spesifik örnek olması açısından bakıldığında Petrol Ofis’inin 2010 yılında yayınlanan Yaban-Kadir İnanır temalı filmlerinde araçların hepsinin markası Opel Firmasına ait araçlardan oluşmaktadır. Bir başka akaryakıt istasyonu reklamında saniyenin daha azı sürede ekranda görülen arabalar değişmekteyken, arabaların markası ya BMW ya da Mini Cooper olmaktadır. Mini Cooper markalı araba ile BMW aynı şirket tarafından üretilmektedir.

Başka bir örnek olarak Turkcell mobil telefon servis sağlayıcısının 3G (3. nesil) hizmetinin internet hızını ölçmek için kullanılan bilgisayarın markası Apple’dır. Bilgisayarın üst kapağında logosu dikkat çekici şekilde görülmektedir.

Alışveriş alanları içerisinde yapılan reklam uygulamaları için verilecek örneklerde ise, Ülker firmasına ait Cola Turka markalı gazlı içeceğin reklamının yapıldığı bakkal ortamında ekranda görülen diğer ürünler Ülker markalı olmaktadır. Şekil 6’da da görüldüğü gibi Cola Turca reklamında arka planda Stars şekerlemeleri ile Cafe Crown marka hazır kahve paketleri arka planda görülmektedir.

Bp isimli Akaryakıt firmasının MFÖ müzik grubunun oynadığı meşhur “Şapkasız çıkmam abi.” temalı reklamında, reklamın başında grup üyeleri Wendys marka Fast-food firmasının restoranında yemek yerken başlamaktadır. (Şekil 7)

İLGİLİ KONULAR :

ÜRÜN YERLEŞTİRME

ÜRÜN YERLEŞTİRME İLE İLGİLİ PSİKOLOJİK KURAMLAR

ÜRÜN YERLEŞTİRMENİN GEÇMİŞİ

ÜRÜN YERLEŞTİRMENİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI

ÜRÜN YERLEŞTİRMENİN BİLİNÇALTI ETKİLERİ

ÜRÜN YERLEŞTİRMENİN İŞLEYİŞ SÜRECİ 

ÜRÜN YERLEŞTİRMENİN GELECEĞİ 

ÜRÜN YERLEŞTİRME İLE İLGİLİ HUKUKİ DURUM

ÜRÜN YERLEŞTİRME SEÇENEKLERİ

 

KAYNAK:  Dr. Tarık YOLCU – PAZARLAMA İLETİŞİM ARACI  OLARAK FİLM VE DİZİLERDE ÜRÜN YERLEŞTİRME  KAYNAKÇA ALTUNIŞIK, Remzi, S. Özdemir, Ö. Torlak (2006), Modern Pazarlama, 4. Baskı, Değişim Yayınları, Sakarya AKKAN, E. (2006), Pazarlama İletişiminde Ürün Yerleştirme ve Üniversite Öğlencilerinin Ürün Yerleştirmeye İlişkin Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ARGAN, M., M. N. Velioğlu, M. T. Argan, “Marka Yerleştirme Stratejilerinin Hatırlama Üzerine Etkisi:‘GORA’ Filmi Üzerine Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 19, Kış 2007, s. 159-178 ARGAN, M. (2007), Eğlence Pazarlaması. 1. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık ARKONAÇ, Sibel A. (1998), Psikoloji: Zihin Süreçleri Bilimi. 2. Baskı, Alfa Basım, İstanbul AVERY, R. J., Ferraro, R. (2000), “Verisimilitude or Advertising? Brand Appearances on Prime-Time Television”, The Journal of Consumer Affairs, Cilt 34, Sayı 2, Kış, s. 217-244 ARSLAN, Eylem (2004), “Filmlerin Parlayan Yıldızı: Ürünler”, http://www.danismend.com/konular/pazarlamayon/pazfilmlerinyildizi.htm, 7 Mart 2010. BALASUBRAMANIAN, S. K. (1994), “Beyond Advertising and Publicity: Hybrid Messages and Public Policy Issues”, Journal of Advertising, Cilt 23, Sayı 4, Kasım, s. 29-46 BURKİTT, Laurie (2009), “Beyinler Savaşı”. Forbes. Aralık, No:12, s. 128. CÜCELOĞLU, Doğan (2003), İnsan ve Davranışı: psikolojinin temel kavramları. 12. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul EDERY, D. (2006), “Reverse Product Placement in Virtual Worlds”, Harvard Business Review, Cilt 84, Sayı 12, Aralık, s.24 ERTAŞ, A. (2003), “Ürün İçin Yeni Bir Rol”, MediaCat, Yıl 11, Sayı 98, Mart, s.26- 29. EPHRON, Erwin. (2003), “The Paradox of Product Placement”, Mediaweek. Vol. 13, No:22 D’ASTOUS, A., Chartier, F. (2000), “A Study of Factors Affecting Consumer Evaluations and Memory of Product Placements in Movies”, Journal of Current Issues and Research in Advertising, Cilt 22, Sayı 2, Sonbahar, s.31-40 D’ASTOUS, A., Seguin, N. (1999), “Consumer Reactions to Product Placement Strategies in Television Sponsorship”, European Journal of Marketing, Cilt 33, Sayı 9/10, s.896-910 DONATON, S. (2005), Zoraki Dostlar Madison Avenue & Vine Street Kavşağı Çev., H. Mesci, MediaCat-Kapital Medya Hizmetleri A.Ş, İstanbul GALICIAN, M. L. Bourdean, P. G., (2004), “The Evolution of Product Placements in Hollywood Cinema: Embedding High- Involvement “Heroic” Brand İmages”, Product Placement in the Mass Media: New Strategies in Marketing Theory, Practice and Ethics, Ed.: Galician, M. L., New York: Best Business Books GUPTA P. B., Balasubramanian, S. K., Klassen M. L. (2000). “Viewer’s Evaluations of Product Placements in Movies: Public Issues and Managerial Implications”, Journal of Current Issues and Research in Advertising, Cilt 23, Sayı 2, Sonbahar, s. 41-52 GUPTA P. B., Lord, K. R. (1998), “Product Placement in Movies: The Effect of Prominence and Mode on Audience Recall”, Journal of Current Issues and Research in Advertising, Cilt 20, Sayı 1, Bahar, s.47-59 GUPTA P. B., Gould, S. J., (1997), “Consumer Perceptions of the Ethics and Acceptibility of Product Placement in Movies: Product Category and Individual Differences”, Journal of Current Issues and Research in Advertising, Cilt 19, Sayı 1, Bahar, s. 37-50 GÜREL, Emel, Alem, J. (2006), “Fütüristik Ürün Yerleştirme”, Pi: Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, Cilt 5, Sayı 16, Nisan-Mayıs-Haziran, s. 20-30 HANÇERLİOĞLU, O. (1976), Felsefe Ansiklopedisi: Kavramlar ve Akımlar, Remzi Kitabevi, İstanbul http://www.gurbetport.com/site/modules.php?name=News&file=articleNew&sid=4 867&flag=haberDevam, 7 Nisan 2010. İSLAMOĞLU, Ahmet H. (2002), Pazarlama İlkeleri, 2.Baskı, Beta Yayınları, İstanbul İSLAMOĞLU, A. H. ve R. ALTUNIŞIK (2008), Tüketici Davranışları, 2.Baskı, Beta Yayınları, İstanbul. KARRH, J. A. (1998). “Brand Placement: A Review”, Journal of Current Issues and Research in Advertising, Cilt 20, Sayı 2, Kış, s. 31-49. KOTLER, Philip ve Kevin L. K. (2006), Marketing Management, 12. Baskı, Pearson Prentice Hall, ABD KOTLER, Philip ve Gary A. (1999), Principles of Marketing, 8. Baskı, Prentice Hall, ABD LEDOUX, J. (2006), Duygyusal Beyin. Pegasus Yayınları, İstanbul. LEON G. Schiffman, Leslie A. Kanuk (2004), Consumer Behaivor. Pearson prentice Hall. LİNDSTROM, M. (2009), Buyology, Çev., Ümit Şensoy, Optimist Kitap, İstanbul. MUCUK, İ. (2001), Pazarlama İlkeleri, 13. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul. NEBENZAHL, I. D. Secunda, E., (1993), “Consumers Attitudes Toward Product Placements in Movies”, International Journal of Advertising, Cilt 12, Sayı 1, s.1-11. NELSON, M. R. (2002), “Recall of Brand Placements in Computer/ Video Games”, Journal of Advertising Research, Cilt 42, Sayı 2, Mayıs- Nisan, s.80-92. ODABAŞI, Y., Oyman, M. (2005), Pazarlama İletişim Yönetimi. 5. Baskı, MediaCat- Kapital Medya Hizmetleri A.Ş, İstanbul. ODABASI, Yavuz ve Gülfidan Barış (2006), Tüketici Davranışı, 6. Baskı, Mediacat Yayınları, İstanbul OLSON, S. G. (2004), “The Extensions of Synergy: Product Placement Through Theming and Environmental Simulacra”, Product Placement in the Mass Media: New Strategies in Marketing Theoıy, Practice and Ethics, Ed.: Galician, M. L., New York: Best Business Books. OKSAY, R. http://www.genetikbilimi.com/genbilim/aklimdangecen.htm, 7 nisan 2010. ÖZTÜRK, E. (2004). Markalar Hollywood’a Ortak Oldu, http://www.marketing turkiye.com/BilgiBankasi/Detav/?no=114, 5 Ocak 2010. ÖZTÜRK, A. Sevgi (2003), “Tutundurma Kararları”, Editör: TENEKECİOĞLU, Birol, Pazarlama Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, s.209-227. PECHMANN, C, Shih, C. (1999), “Smoking Scenes in Movies and Antismoking Advertisements Before Movies: Effects on Youth”, Journal of Marketing, Cilt 63, Temmuz, s. 1-13. PEARSON, C. (1998), Awakening the Heroes Within: Twelve Archetypes to Help Us Find Ourselves and Transform the Worl, Harper One. RUSSELL, C. A. (2002), “Investigating the Effectiveness of Product Placements in Television Shows: The Role of Modality and Plot Connection Congruence on Brand Memory and Attitude”, Journal of Consumer Research, Cilt 29, Sayı 3, Ekim, s. 306-318. RUSSELL, C. A. (1998), “Toward a Framework of Product Placement: Theoretical Propositions”, Advances in Consumer Research, Cilt 25, Sayı 1, s. 357-362. RAPAILLE, C. (2009), Kültür Kodu, Çev., Duygu Gölek, FGP Yayıncılık, İstanbul. SARIYER, N. (2005), “Televizyon Dizilerinde Marka Yerleştirme Stratejileri Üzerine Bir Araştırma”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 10, s. 217-237. SHIMP, T. A. (2007), Integrated Marketing Communications and Promotion, 7. Baskı, South Western. SCHIFFMAN, L.G. ve L.L. Kanuk (2002), Consumer Behavior, 7. baskı, Prentice Hall. SOLOMON, Michael R. (2006), Tüketici Krallığının Fethi: Markalar Diyarında Pazarlama Stratejleri, Çev., Selin Çetinkaya, MediaCat-Kapital Medya Hizmetleri A.Ş, İstanbul. SAYDAM, A. (2006), “Ürün Yerleştirme Kitaba Girdi”, Marketing Türkiye, Yıl 5, Sayı 11, Kasım. SCHNEIDER, L-P., Cornwell, T. B. (2005), “Cashing in on Crashes Via Brand Placements in Computer Games”, International Journal of Advertising, Cilt 24, Sayı 3, 321-343. SNYDER, S. L. (1992), “Movies and Product Placement: Is Hollywood Turning Films into Commercial Speech?”, University of Illinois Law Review, Cilt 1992, Sayı 1, 301-337. TIĞLI, M. (2004), Bir Aktör Olarak Markalar: Ürün Yerleştirme, Türkmen Kitabevi, İstanbul. TÜRKSOY, N. (2006), “Sinema ve Reklamın Gizli Buluşması: Ürün Yerleştirme”, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler, Der., Akçalı, E., 1. Baskı, Bağlam Yayıncılık, İstanbul. TARLACI, Sultan (2008), http://www.kuantumbeyin.com/index.php?option=com_content&view=articl e&id=123:bilincalti-bilincd-&catid=42:bilinc-ansiklopedisi&Itemid=130, 12 Mart 2010. YURDDAŞ, M. (2002), “Medya Planında Aşk Romanı”, Marketing Türkiye, Sayı 2, 15 Nisan, s.54. YÜKSELEN, Cemal (2001), Pazarlama, İlkeler-Yönetim, 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara WINSTON, R. (2003), İnsan Beyni Belgeseli, BBC. ZALTMAN, Gerald. (2003), Tüketici Nasıl Düşünür MediaCat-Kapital Medya Hizmetleri A.Ş, İstanbul.