Türkiye Başbakanları Listesi

TÜRKİYE’DE BAŞBAKAN  

Başbakan, parlamenter sistem ile yönetilen toplumlarda yürütmenin başı olan ve devletin atacağı adımlara karar veren kişidir. Kelime anlamı olarak hükümetin ve bakanlar kurulunun başı, kabinenin başı, başvekili ifade eder. Türkiye Cumhuriyeti’nde de parlamenter sistem uygulanırken (1923-2018) yürütme yetkisi ve ülke adına karar alma başbakanın göreviydi. Bakanlar Kurulu’na başkanlık ederdi. Hükûmeti ve icraatlarını yönetirdi. Türkiye’de her 4 yılda bir gerçekleşen genel seçimlerin sonucunda Başbakan, 4 yıl süre ile seçilirdi.

MUVAKKAT İCRA ENCÜMENİ REİSİ (1920) 

 

İsim
(Doğum-Ölüm)
Resim Seçim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Parti
Mustafa Kemal Atatürk
(1881–1938)
25 Nisan 1920[1] 3 Mayıs 1920
(Ankara mebusu)

İCRA VEKİLLERİ HEYETİ REİSİ (1920-1923)

 

No. İsim
(Doğum-Ölüm)
Resim Seçim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Parti İcra Vekilleri Heyeti
1 Mustafa Kemal Atatürk
(1881–1938)
3 Mayıs 1920 24 Ocak 1921
(Ankara mebusu)
I. İcra Vekilleri Heyeti
2 Fevzi Çakmak
(1876–1950)
24 Ocak 1921 19 Mayıs 1921
(Kozan mebusu)
II. İcra Vekilleri Heyeti
19 Mayıs 1921 9 Temmuz 1922 III. İcra Vekilleri Heyeti
3 Rauf Orbay
(1881–1964)
12 Temmuz 1922 4 Ağustos 1923
(Sivas mebusu)
IV. İcra Vekilleri Heyeti
4 Fethi Okyar
(1880–1943)
14 Ağustos 1923 27 Ekim 1923
(İstanbul mebusu)
V. İcra Vekilleri Heyeti

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞBAKANLARI ( 1923 – 2018)

 

Sıra İsim
(Doğum-Ölüm)
Fotoğraf Seçim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Parti Hükûmet
1 1 İsmet İnönü  (1884–1973) 1923 30 Ekim 1923 6 Mart 1924 Cumhuriyet Halk Partisi 1. İnönü I
6 Mart 1924 22 Kasım 1924 2. İnönü II
2 2 Fethi Okyar
(1880–1943)
22 Kasım 1924 3 Mart 1925 Cumhuriyet Halk Partisi 3. Okyar
3 (1) İsmet İnönü
(1884–1973)

3 Mart 1925 1 Kasım 1927 Cumhuriyet Halk Partisi 4. İnönü III
1 Kasım 1927 27 Eylül 1930 5. İnönü IV
1927 27 Eylül 1930 4 Mayıs 1931 6. İnönü V
1931 4 Mayıs 1931 1 Mart 1935 7. İnönü VI
1935 1 Mart 1935 1 Kasım 1937 8. İnönü VII
4 3 Celal Bayar
(1883–1986)
1 Kasım 1937 11 Kasım 1938 Cumhuriyet Halk Partisi 9. Bayar I
11 Kasım 1938 25 Ocak 1939 10. Bayar II
5 4 Refik Saydam
(1881–1942)
25 Ocak 1939 3 Nisan 1939 Cumhuriyet Halk Partisi 11. Saydam I
1939 3 Nisan 1939 9 Temmuz 1942 12. Saydam II
Ahmet Fikri Tüzer (vekâleten)
(1878–1942)
8 Temmuz 1942 9 Temmuz 1942 Cumhuriyet Halk Partisi
6 5 Şükrü Saracoğlu
(1887–1953)
9 Temmuz 1942 9 Mart 1943 Cumhuriyet Halk Partisi 13. Saracoğlu I
1943 9 Mart 1943 7 Ağustos 1946 14. Saracoğlu II
7 6 Recep Peker
(1889–1950)
1946 7 Ağustos 1946 9 Eylül 1947 Cumhuriyet Halk Partisi 15. Peker
8 7 Hasan Saka
(1885–1960)
10 Eylül 1947 10 Haziran 1948 Cumhuriyet Halk Partisi 16. Saka I
10 Haziran 1948 16 Ocak 1949 17. Saka II
9 8 Şemsettin Günaltay
(1883–1961)
16 Ocak 1949 22 Mayıs 1950 Cumhuriyet Halk Partisi 18. Günaltay
10 9 Adnan Menderes
(1899–1961)
1950 22 Mayıs 1950 9 Mart 1951 Demokrat Parti 19. Menderes I
9 Mart 1951 17 Mayıs 1954 20. Menderes II
1954 17 Mayıs 1954 9 Aralık 1955 21. Menderes III
9 Aralık 1955 25 Kasım 1957 22. Menderes IV
1957 25 Kasım 1957 27 Mayıs 1960[2] 23. Menderes V
11 10 Cemal Gürsel
(1895–1966)
5 Ocak 1961 7 Ekim 1961 25. Gürsel II Askeri 24. Gürsel I
Emin Fahrettin Özdilek (vekâleten)
(1898–1989)
30 Ekim 1961 20 Kasım 1961
12 (1) İsmet İnönü
(1884–1973)
1961 20 Kasım 1961 25 Haziran 1962 Cumhuriyet Halk Partisi 26. İnönü VIII
25 Haziran 1962 25 Aralık 1963 27. İnönü IX
25 Aralık 1963 20 Şubat 1965 28. İnönü X
13 11 Suat Hayri Ürgüplü
(1903–1981)
20 Şubat 1965 27 Ekim 1965 Tarafsız 29. Ürgüplü
14 12 Süleyman Demirel
(1924–2015)
1965 27 Ekim 1965 3 Kasım 1969 Adalet Partisi 30. Demirel I
1969 3 Kasım 1969 6 Mart 1970 31. Demirel II
6 Mart 1970 26 Mart 1971 32. Demirel III
15 13 Nihat Erim
(1912–1980)
26 Mart 1971 11 Aralık 1971 Tarafsız 33. Erim I
11 Aralık 1971 17 Nisan 1972 34. Erim II
16 14 Ferit Melen
(1906–1988)
17 Nisan 1972 15 Nisan 1973 Cumhuriyetçi Güven Partisi 35. Melen
17 15 Naim Talu
(1919–1998)
15 Nisan 1973 25 Ocak 1974 Tarafsız 36. Talu
18 16 Bülent Ecevit
(1925–2006)
1973 25 Ocak 1974 17 Kasım 1974 Cumhuriyet Halk Partisi 37. Ecevit I
19 17 Sadi Irmak
(1904–1990)
17 Kasım 1974 31 Mart 1975 Tarafsız 38. Irmak
20 (12) Süleyman Demirel
(1924–2015)
31 Mart 1975 21 Haziran 1977 Adalet Partisi 39. Demirel IV
21 (16) Bülent Ecevit
(1925–2006)
1977 21 Haziran 1977 21 Temmuz 1977 Cumhuriyet Halk Partisi 40. Ecevit II
22 (12) Süleyman Demirel
(1924–2015)
21 Temmuz 1977 5 Ocak 1978 Adalet Partisi 41. Demirel V
23 (16) Bülent Ecevit
(1925–2006)
5 Ocak 1978 12 Kasım 1979 Cumhuriyet Halk Partisi 42. Ecevit III
24 (12) Süleyman Demirel
(1924–2015)
12 Kasım 1979 12 Eylül 1980 Adalet Partisi 43. Demirel VI
Turhan Feyzioğlu
(1922–1988 )
12 Eylül 1980 20 Eylül 1980 Cumhuriyetçi Güven Partisi
25 18 Bülend Ulusu
(1923–2015)
20 Eylül 1980 13 Aralık 1983 Askeri 44. Ulusu
26 19 Turgut Özal
(1927–1993)
1983 13 Aralık 1983 21 Aralık 1987 Anavatan Partisi 45. Özal I
1987 21 Aralık 1987 31 Ekim 1989[3] 46. Özal II
Ali Bozer (vekâleten)
(1925– )
31 Ekim 1989 9 Kasım 1989 Anavatan Partisi
27 20 Yıldırım Akbulut
(1935– 2021)
9 Kasım 1989 23 Haziran 1991 Anavatan Partisi 47. Akbulut
28 21 Mesut Yılmaz
(1947– 2020)
23 Haziran 1991 20 Kasım 1991 Anavatan Partisi 48. Yılmaz I
29 (12) Süleyman Demirel
(1924–2015)
1991 20 Kasım 1991 16 Mayıs 1993 Doğru Yol Partisi 49. Demirel VII
Erdal İnönü (vekâleten)
(1926–2007)
16 Mayıs 1993 25 Haziran 1993 Sosyaldemokrat Halkçı Parti
30 22 Tansu Çiller
(1946– )
25 Haziran 1993 5 Ekim 1995 Doğru Yol Partisi 50. Çiller I
5 Ekim 1995 30 Ekim 1995 51. Çiller II
30 Ekim 1995 6 Mart 1996 52. Çiller III
31 (21) Mesut Yılmaz
(1947–2020 )
6 Mart 1996 28 Haziran 1996 Anavatan Partisi 53. Yılmaz II
32 23 Necmettin Erbakan
(1926–2011)
1995 28 Haziran 1996[4] 30 Haziran 1997 Refah Partisi 54. Erbakan
33 (21) Mesut Yılmaz
(1947–2020 )
30 Haziran 1997[5] 11 Ocak 1999 Anavatan Partisi 55. Yılmaz III
34 (16) Bülent Ecevit
(1925–2006)
11 Ocak 1999[6] 28 Mayıs 1999 Demokratik Sol Parti 56. Ecevit IV
1999 28 Mayıs 1999 [7] 18 Kasım 2002 57. Ecevit V
35 24 Abdullah Gül
(1950– )
2002 18 Kasım 2002 14 Mart 2003 Adalet ve Kalkınma Partisi 58. Gül
36 25 Recep Tayyip Erdoğan
(1954– )
14 Mart 2003 29 Ağustos 2007 Adalet ve Kalkınma Partisi 59. Erdoğan I
2007 29 Ağustos 2007 6 Temmuz 2011 60. Erdoğan II
2011 6 Temmuz 2011 28 Ağustos 2014 61. Erdoğan III
37 26 Ahmet Davutoğlu
(1959– )
28 Ağustos 2014 25 Ağustos 2015 Adalet ve Kalkınma Partisi 62. Davutoğlu I
06/2015 25 Ağustos 2015 24 Kasım 2015 63. Davutoğlu II
11/2015 24 Kasım 2015 24 Mayıs 2016 64. Davutoğlu III
38 27 Binali Yıldırım
(1955– )
24 Mayıs 2016 9 Temmuz 2018 Adalet ve Kalkınma Partisi 65. Yıldırım

Notlar

  • İçişleri bakanı Ahmet Fikri Tüzer (vekâleten) (1878–1942), Refik Saydam (1881–1942) ‘ın görevi başında vefat etmesi üzerine, Şükrü Saracoğlu 9 Temmuz 1942’de 13. hükûmeti kurmadan önce 12. hükûmette bir günlüğüne başbakanlık görevini üstlendi.
  • Emin Fahrettin Özdilek, 26 Ekim 1961’de Cemal Gürsel ‘in Cumhurbaşkanlığı görevi başladığı için Başbakanlık görevini 27 Ekim 1961 – 20 Kasım 1961 tarihleri arasında geçici olarak yürüttü.
  • Ali Bozer, Turgut Özal ‘ın 31 Ekim 1989 tarihinde Cumhurbaşkanlığına seçilmesi üzerine boşalan yerine 9 Kasım 1989 tarihine dek vekalet etti.
  • Erdal İnönü, Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanlığına seçilmesi üzerine boşalan yerine 16 Mayıs 1993 – 25 Haziran 1993 tarihleri arasında vekalet etti.

ZAMAN ÇİZELGESİ 

Başbakanlık Görev Süreleri (Toplamda 5 yıl ve üzeri görev yapanlar)

# İsim Hükûmet Göreve Başlama Görevden Ayrılma Görev Süresi Toplam Görev Süresi
1 İsmet İnönü 1. İnönü I 30 Kasım 1923 6 Mart 1924 3 ay 6 gün 17 yıl 11 ay 20 gün (1), (2), (3)
2. İnönü II 6 Mart 1924 22 Kasım 1924 8 ay 16 gün
4. İnönü III 3 Mart 1925 1 Kasım 1927 2 yıl 7 ay 28 gün
5. İnönü IV 1 Kasım 1927 27 Eylül 1930 2 yıl 10 ay 26 gün
6. İnönü V 27 Eylül 1930 4 Mayıs 1931 7 ay 7 gün
7. İnönü VI 4 Mayıs 1931 1 Mart 1935 3 yıl 9 ay 27 gün
8. İnönü VII 1 Mart 1935 1 Kasım 1937 2 yıl 8 ay
26. İnönü VIII 20 Kasım 1961 25 Haziran 1962 7 ay 5 gün
27. İnönü IX 25 Haziran 1962 25 Aralık 1963 1 yıl 6 ay
28. İnönü X 25 Aralık 1963 20 Şubat 1965 1 yıl 1 ay 25 gün
2 Recep Tayyip Erdoğan 59. Erdoğan I 14 Mart 2003 29 Ağustos 2007 4 yıl 5 ay 15 gün (4) 11 yıl 5 ay 14 gün (5), (6)
60. Erdoğan II 29 Ağustos 2007 6 Temmuz 2011 3 yıl 10 ay 7 gün
61. Erdoğan III 6 Temmuz 2011 28 Ağustos 2014 3 yıl 1 ay 22 gün
3 Süleyman Demirel
30. Demirel I 27 Ekim 1965 3 Kasım 1969 4 yıl 6 gün 10 yıl 4 ay 29 gün (7)
31. Demirel II 3 Kasım 1969 6 Mart 1970 4 ay 3 gün
32. Demirel III 6 Mart 1970 26 Mart 1971 1 yıl 20 gün
39. Demirel IV 31 Mart 1975 21 Haziran 1977 2 yıl 2 ay 20 gün
41. Demirel V 21 Temmuz 1977 5 Ocak 1978 5 ay 14 gün
43. Demirel VI 12 Kasım 1979 12 Eylül 1980 10 ay
49. Demirel VII 20 Kasım 1991 16 Mayıs 1993 1 yıl 5 ay 26 gün
4 Adnan Menderes 19. Menderes I 22 Mayıs 1950 9 Mart 1951 9 ay 17 gün 10 yıl 5 gün
20. Menderes II 9 Mart 1951 17 Mayıs 1954 3 yıl 2 ay 8 gün
21. Menderes III 17 Mayıs 1954 9 Aralık 1955 1 yıl 6 ay 22 gün
22. Menderes IV 9 Aralık 1955 25 Kasım 1957 1 yıl 11 ay 16 gün
23. Menderes V 25 Kasım 1957 27 Mayıs 1960 2 yıl 6 ay 2 gün
5 Bülent Ecevit 37. Ecevit I 25 Ocak 1974 17 Kasım 1974 9 ay 22 gün 6 yıl 7 ay 6 gün
40. Ecevit II 21 Haziran 1977 21 Temmuz 1977 1 ay
42. Ecevit III 5 Ocak 1978 12 Kasım 1979 1 yıl 10 ay 7 gün
56. Ecevit IV 11 Ocak 1999 28 Mayıs 1999 4 ay 17 gün
57. Ecevit V 28 Mayıs 1999 18 Kasım 2002 3 yıl 5 ay 20 gün
6 Turgut Özal 45. Özal I 13 Aralık 1983 21 Aralık 1987 4 yıl 8 gün 5 yıl 10 ay 18 gün
46. Özal II 21 Aralık 1987 31 Ekim 1989 1 yıl 10 ay 10 gün

(1) Kesintisiz en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (12 yıl 7 ay 28 gün) İsmet İnönüye aittir.

(2) Türk siyaset tarihinde (tek partili dönem de dahil) en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (17 yıl 11 ay 20 gün) İsmet İnönü‘ye aittir.
(3) En fazla Hükûmet kurma rekoru (10) İsmet İnönü‘ye aittir.
(4) Türk siyaset tarihinde (tek partili dönem de dahil) bir dönemde en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (4 yıl 5 ay 15 gün) Recep Tayyip Erdoğan‘a aittir.
(5) Çok partili dönemde kesintisiz en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (11 yıl 5 ay 14 gün) Recep Tayyip Erdoğan‘a aittir.
(6) Çok partili dönemde en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru ise (11 yıl 5 ay 14 gün) Recep Tayyip Erdoğan‘a aittir.
(7) çok partili dönemde en fazla hükümet kurma rekoru (7) Süleyman Demirel ‘e aittir.
(8) Çok partili dönemde en uzun koalisyon hükümeti başbakanlığı yapan (3 yıl 5 ay 20 gün) Bülent Ecevit‘e aittir.
(9) Çok partili dönemde en fazla koalisyon hükümeti kurma rekoru 4 hükümetle Bülent Ecevit‘e aittir.

Eğitimlerine göre

Mezun olduğu en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye başbakanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

Öğrenim Başbakanlar
Doktora Boğaziçi Üniversitesi Ahmet Davutoğlu
İstanbul Üniversitesi Abdullah Gül
Paris Üniversitesi Nihat Erim
RWTH Aachen Necmettin Erbakan
New Connecticut Üniversitesi Tansu Çiller
Yüksek Lisans Harp Akademisi Mustafa Kemal Atatürk
Fevzi Çakmak
Rauf Orbay
İsmet İnönü
Recep Peker
Cemal Gürsel
İstanbul Teknik Üniversitesi Binali Yıldırım
Köln Üniversitesi Mesut Yılmaz
Paris Siyasal Bilgiler Okulu Hasan Saka
New Hampshire Üniversitesi Tansu Çiller
Lisans[Not 1] Ankara Üniversitesi Adnan Menderes
Ferit Melen
Mesut Yılmaz
Berlin Üniversitesi Sadi Irmak
Boğaziçi Üniversitesi Tansu Çiller
Ahmet Davutoğlu
Deniz Harp Okulu Rauf Orbay
Bülent Ulusu
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Refik Saydam
İstanbul Üniversitesi Suat Hayri Ürgüplü
Nihat Erim
Naim Talu
Yıldırım Akbulut
Abdullah Gül
İstanbul Teknik Üniversitesi İsmet İnönü
Süleyman Demirel
Turgut Özal
Necmettin Erbakan
Binali Yıldırım
Kara Harp Okulu Mustafa Kemal Atatürk
Fevzi Çakmak
Fethi Okyar
Recep Peker
Lozan Üniversitesi Şemsettin Günaltay
Marmara Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan
Mektebi Mülkiye Şükrü Saracoğlu
Hasan Saka
Lise Robert Koleji Bülent Ecevit
Ortaokul Celal Bayar
  1.  Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul’da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

KAYNAKÇA 

  1.  Dr. Neziroğlu, İrfan; Dr. Yılmaz, Tuncer (Ekim 2013). Erdem Efe, Gülşah (Ed.). “Muvakkat İcra Encümeni heyeti (Mustafa Kemal Paşa Hükümeti) 25 Nisan 1920-03 Mayıs 1920”. Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. Birinci Bölüm “İcra Vekilleri Heyeti Dönemi” Hükümetleri: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları. Cilt 1 (24 Nisan 1920 – 22 Mayıs 1950).
  2.  http://www.karar.com/gundem-haberleri/bir-cocugun-gozunden-27-mayis-darbesi
  3.  http://www.mynet.com/trend/cevaplar/sorular-cevaplar/20-mayis-1983de-anavatan-partisini-kuran-ozal-6-kasim-1983deki-secimlerde-40/6695235
  4.  http://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/_Global/_Government/pg_Cabinets.aspx
  5.  http://egemenlikulusundur.org/Eylemsur/bakanlar.htm
  6.  http://www.dunyabulteni.net/haber/192067/bulent-ecevit-azinlik-hukumeti-kurdu
  7.  http://www.mynet.com/haber/politika/57-hukumetin-kurulusu-ve-icraatlari-19282-1
Reklam (#YSR)