Ağaç Ata Ağaç Ata – Türk Mitolojisinde ve halk kültüründe Ağaç Tanrı. Farklı şivelerde Ağaç (Ağaş, Ağas, Yağaç, Yığaç, Cığaç, Eves) Ata olarak da bilinir. Moğolcada Mod ve Modun (Modon) Eçege olarak söylenir. Özellikler Bazı Türk boyları örneğin Uygurlar ağaçtan türediklerine inanırlar. İki nehrin kavşağında[1] bulunan bir adacığın tam ortasında yan yana duran iki ağacın arasına düşen yıldırımlar sonrasında beş tane çadır
Ağaç Ana Ağaç Ana – Türk mitolojisinde ve halk kültüründe Ağaç Tanrıça. Farklı şivelerde Ağaç (Ağaş, Ağas, Yağaç, Yığaç, Cığaç, Eves) Ana olarak da bilinir. Moğolcada Mod ve Modun (Modon) Eçe olarak söylenir. Özellikler Yerle göğü birbirine bağlayan yaşam ağacı Ulu Kayın’ı (Bay Terek’i) korur. Bazı Türk boyları ağaçtan türediklerine inanırlar. Örneğin bir boyun adı olan Kıpçak
Adsız Adsız (Tatarca: Атцыс veya Атсыз) – Türk halk kültürü ve mitolojisinde henüz kahramanlık yapmadığı için adı koyulmamış çocuk. Anlam ve İçerik İsimsiz çocuğu ifade etmekte kullanılan bir tabirdir. Türk geleneğinde çocuk büyüyüp de bir kahramanlık veya önemli bir iş yapana kadar kendisine isim verilmez, ya da o zamana kadar geçici bir ad verilir.
Adagan Adagan Han (Adağan Han) – Türk ve Altay mitolojisinde Dağ Tanrısı. Atagan Han veya Adahan Han olarak da bilinir. Dağları ve üzerinde yaşayan varlıkları korur. Özellikle dağlardaki at ve sığır sürülerinin koruyuculuğunu yapar. Buralardaki canlılara zarar verenlere çok kızar. Eski biçiminin Pataghan olduğunu ileri süren görüşler vardır. Koruduğu varlıkları kıskandığı söylenir.[1] Etimoloji (Ad/At) kökünden
Abzar İyesi Abzar İyesi (Tatarca: Абзар иясе ya da Abzar İyäse veya Abzar Atası, Abzar Äbise) – Türk mitolojisinde avlunun koruyucu ruhudur. Abazar İyesi olarak da ifade edilir. Özellikleri Evin avlusunda veya bahçesinde yaşar.[1] İnsanların gözüne ancak uzaktan ve değişik hayvan kılıklarına girerek görünür.[2] Her nesnenin bir koruyucu ruhu olduğu için, aslında avlu duvarının bile ayrı bir İyesi
Abra ve Yutpa Abra ve Yutpa – Türk ve Altay mitolojisinde adları geçen yeraltı yılanları. Abura/Apra ve “Yutma/Utma” olarak da tanınırlar. Özellikleri Yeraltındaki Büyük Deniz (Tengiz)’de yaşayan ve ejdere benzeyen devasa iki yılandır.[1] Timsaha benzer görünümlüler vardır.[2] Bu canavarların ikisinin adı birlikte anılır. Çatal kuyruklu ve dört ayaklıdırlar. Gözleri parlak bakır renklidir. Ayakları kızıldır.
Abası – Alkarısı Abası (Yakut Türkçesi: Aбаасы, Dolgan Türkçesi: Абааһы, Azerbaycan Türkçesi: Abası, Macarca: Abaaszi, Bulgarca: Абааси, Rusça: Абасы) Yakut Türk mitolojisinde, kötülükleri simgelediklerine inanılan ve korunmak için kendilerine kurbanlar sunulan, kötü ruhlara verilen ad.[1] Özellikleri Abası; Orta ve Batı Türklerinde Albastı, Alkarısı; Osmanlı metinlerinde Albız; Uryanhay-Tuba Türklerinde Albıs; Altay Türklerinde Almış ismini alan karakteristik bir Türk motifi olarak karşımıza çıkar. Karşıtı Ayıhı’dır.[2] Yeraltında yaşadıklarına inanılır.
Abahan Abahan (Hakasça: Ағбан; Azerice: Abaxan; Özbekçe: Abakan; Moğolca, Tatarca, Kırgızca: Абакан, Rusça: Абака́н, Farsça: آباکان, Osmanlıca: أباحان) – Türk Mitolojisinde efsanevi hakan. Aba Han, Apa Han veya Abakan (Abağan, Abığan) Han olarak da bilinir. Abakan boyunun ve Hakasların atası olarak kabul edilir. Özellikleri Altın Göl’de yaşadığına inanılır. Yağmur yağdırdığı[1] ve Altayları koruduğu inanışı yaygındır. Bir söylentiye göre Abakan Irmağı’nın adı, kıyısında yaşayan