Nikola Tesla

1856 (Smiljan – Hırvatistan) – 1943 (New York – ABD)

Sırp asıllı Amerikalı bir mühendis ve fizikçi olan Nikola Tesla (1856-1943) elektrik gücünün üretimi, iletimi ve uygulanmasında onlarca atılım gerçekleştirdi.

İlk olarak alternatif akım (AC) motorunu icat etti ve AC üretimi ve iletim teknolojisini geliştirdi.

Ünlü ve saygın olmasına rağmen, ilk işvereni ve baş rakibi olan Thomas Edison’un aksine, bol icatlarını asla uzun vadeli finansal başarıya çeviremedi.

Nikola Tesla’nın İlk Yılları

Nikola Tesla,  1856 yılında Avusturya – Macaristan İmparatorluğunun bir parçası olan Hırvatistan’ın Smiljan kentinde doğdu.

Babası Sırp Ortodoks kilisesinde bir rahipti ve annesi ailenin çiftliğini yönetti.

1863’te Tesla’nın kardeşi Daniel bir trafik kazasında öldü. Kardeşinin ölümüne 7 yaşında şahitlik eden Nikola’da ciddi ibr ruhsal çöküntüye sebep oldu ve yaşam boyu sürecek olan ruhsal hastalıklarının ilk belirtileri bu dönemde kendini göstermeye başladı.

Tesla Graz Teknik Üniversitesi’nde matematik ve fizik, Prag Üniversitesi’nde felsefe okudu.

1882’de yürüyüşe çıkarken fırçasız bir AC motor fikrini ortaya çıkardı ve dönen elektromıknatıslarının ilk çizimlerini yolun kumuna yaptı.

Aynı yılın ilerleyen zamanlarında Paris’e taşındı ve Continental Edison Şirketi için doğru akım (DC) santrallerini tamir etti.

İki yıl sonra Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti.

Nikola Tesla ve Thomas Edison

Tesla , 1884 yılında New York’a geldi ve Thomas Edison’un Manhattan merkezinde bulunan çalışma ofisinde mühendis olarak işe başladı. Orada bir yıl çalıştı ve Edison’u titizliği ve yaratıcılığı ile etkiledi.

Edison bir ara Tesla’ya DC dinamikleri için geliştirilmiş bir tasarım için 50.000 dolar ödeyeceğini söyledi. Aylar süren deneylerden sonra Tesla bu tasarımı yaptı ve vaad edilen parayı istedi.

Edison ona hitaben “Tesla, Amerikan mizahımızı anlamıyorsunuz” diyerek onunla alay etti. Tesla kısa bir süre sonra işinden ayrıldı.

Nikola Tesla ve Westinghouse

Tesla, Bilim çalışmalarını finans desteği sağlamak için  Tesla Electric Light Company şirketini kurdu ve başarısız oldu. alternatif akım konusundaki araştırmasını desteklemek için finansörler buldu.

1887 ve 1888 yıllarında icatları için 30’dan fazla patent aldı ve Amerikan Elektrik Mühendisleri Enstitüsü’nün çalışmaları hakkında konuşmaya davet edildi. Konferansı Boston yakınlarındaki ilk AC güç sistemini başlatan mucit George Westinghouse’un dikkatini çekti ve Edison’un “Akımlar Savaşı” nda ana rakibi oldu.

Westinghouse Tesla’yı işe aldı, AC motorunun patentlerini lisansladı ve ona kendi laboratuvarını verdi. 

Edison, 1890’da hüküm giymiş bir New York katilinin AC gücüyle çalışan bir elektrikli sandalyede ölümüne karar verdi.  

Westinghouse’un telif haklarıyla dolup taşan Tesla tekrar hayal kırıklığına uğradı. Ancak Westinghouse, destekçileri tarafından Tesla’nın telif hakkı haklarından vazgeçmesi ile sözleşmelerini yeniden müzakere etmeye zorlandı.

1890’larda Tesla, elektrikli osilatörleri, sayaçları, geliştirilmiş ışıkları ve Tesla bobini olarak bilinen yüksek voltaj transformatörünü icat etti. Ayrıca X-ışınlarını denedi, Guglielmo Marconi’den iki yıl önce radyo iletişiminin kısa menzilli gösterilerini yaptı ve Madison Square Garden’daki bir havuzun etrafında radyo kontrollü bir tekneye pilotluk yaptı.

Tesla ve Westinghouse birlikte 1891 Dünya Kolomb Fuarı’nı Chicago’da aydınlattı ve Niagara Şelaleleri’nde AC jeneratörlerini kurmak için General Electric ile ortaklık kurarak ilk modern güç istasyonunu oluşturdu.

Nikola Tesla’nın Başarısızlıkları, Ölüm ve Miras

1895’te Tesla’nın New York laboratuvarı yandı ve yılların notlarını ve ekipmanlarını yok etti.

Tesla , iki yıl boyunca oturacağı Colorado Springs’e taşındıysa da 1900’de New York’a döndü.

Finansör JP Morgan’dan destek aldı ve Long Island’daki Wardenclyffe’de dev bir kulede merkezli küresel bir iletişim ağı kurmaya başladı. Ancak fonlar tükendi ve Morgan, Tesla’nın görkemli planlarında devamında gereken fonu vermedi.

Tesla, son on yıllarını New York’ta bir otelde geçirdi. Enerjisi ve zihinsel sağlığı azalmış solsa bile yeni icatlar üzerinde çalıştı.

Üç numaraya olan tutkusu ve titiz yıkama, dehanın kendine özel tuhaflıkları arasındaydı.

Son yıllarını şehrin güvercinlerini besleyerek geçirdi.

Tesla, 7 Ocak 1943’te kaldğı otelin odasında öldü.

Aynı yıl ABD Yüksek Mahkemesi , Marconi’nin kilit patentlerinden dördünü geçersiz kıldı ve Tesla’nın radyodaki yeniliklerini kabul etti. Halen desteklediği ve geliştirdiği AC sistemi, güç aktarımı için küresel standart olmaya devam etmektedir.

Reklam (#YSR)