İSMAİL NİHAT ERİM
1912 (Kandıra, Kocaeli) – 19 Temmuz 1980 (İstanbul)
| 13. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı | Görev süresi 26 Mart 1971 – 22 Mayıs 1972 |
|---|---|
| Türkiye Başbakan Yardımcısı | Görev süresi 16 Ocak 1949 – 22 Mayıs 1950 |
| Türkiye Bayındırlık Bakanı | Görev süresi 10 Haziran 1948 – 16 Ocak 194 |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 7., 8., 12., 13. ve 14. dönem milletvekili |
|
| Seçim Bölgesi | 1943 – Kocaeli 1946 – Kocaeli 1961 – Kocaeli 1965 – Kocaeli 1969 – Kocaeli |
| KİŞİSEL BİLGİLER | |
| Doğum | İsmail Nihad 1912 Kandıra, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 19 Temmuz 1980 (68 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (1943-1971) |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Mesleği | Akademisyen, Hukukçu |
İsmail Nihat Erim, Türk siyasetçi. 1971-1972 yılları arasında görev yapmış Türkiye başbakanı.[1]
Hayatı
1912 yılında Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde doğdu. Galatasaray Lisesi’ni, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Paris Hukuk Fakültesi’nde doktora yaptı. 1939 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kamu hukuku doçentliğine atandı; 1941 yılında profesör oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki kamu hukuku derslerine ek olarak Siyasal Bilgiler Okulu’nda devletler hukuku dersleri verdi. 1959-1961 yılları arasında BM Uluslararası Hukuk Komisyonu üyesi olarak görev aldı.
Siyasî kariyeri
1943-1950 yılları arasında CHP milletvekili olarak TBMM’de bulundu; 2. Saka Hükümeti’nde Bayındırlık Bakanlığı, Günaltay Hükümeti’nde başbakan yardımcılığı yaptı. CHP muhalefete geçtikten sonra partinin yayın organı Ulus’un başyazarlığını üstlendi. Bu gazetenin 1953 yılında kapanması üzerine 1955 yılına kadar Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerini çıkardı. Başbakan Adnan Menderes’in isteği üzerine Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasının hazırlanmasında görev aldı. 1961 yılında CHP milletvekili olarak yeniden TBMM’ye döndü. CHP içinde Bülent Ecevit’in başlattığı Ortanın Solu hareketine katıldı, daha sonra CHP’den ayrılarak Cumhuriyetçi Güven Partisi’ni kuran Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu’yla birlikte muhalefet etti.
Başbakanlık dönemi
12 Mart 1971 Muhtırası’nın ardından CHP’den ayrılması koşuluyla hükümeti kurmakla görevlendirildi. 26 Mart 1971 tarihinde kurduğu askeri cunta hükümeti 3 Aralık 1971 tarihinde istifa etti. Yeniden hükümeti kurmakla görevlendirildi; kurduğu 34. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti 22 Mayıs 1972 tarihine kadar işbaşında kaldı. 1977 yılına kadar Cumhuriyet Senatosu’nda kontenjan senatörü olarak görev yaptı.
Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın idam edilmesine kadar varacak Balyoz Harekâtı olarak bilinen uygulamaları başlatması nedeniyle Balyoz lakabıyla anılır. “Gerekirse demokrasilerin üstüne şal örtmeli” sözü nedeniyle de Aziz Nesin tarafından kendisine Şalcı Nihat denmiştir.[2][3]
Kıbrıs Harekatı
Kıbrıs’la ilgili anı ve gözlemlerini Bildiğim ve Gördüğüm Ölçüler İçinde Kıbrıs adıyla 1975 yılında kitaplaştırdı.
Nihat Erim Suikasti
19 Temmuz 1980 tarihinde İstanbul Dragos’taki evinin yakınında Mahir Çayan ve arkadaşlarının intikamının alınması adına Dev-Sol militanları tarafından düzenlenen suikast sonucu hayatını kaybetti.
Kaynakça
- “Başbakanlarımız”. TBMM.gov.tr. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- Türkiye tiyatrosu ve sinemasının “12 Mart ve 12 Eylüllere iyi geldiği” meçhul ama 12 Mart darbe hükümeti kültür bakanı Talât Sait Halman’a çok iyi geldiği kesin (6 Nisan 2010)
- Bir “Elit”ler Cumhuriyeti Olarak Jakobenizm, Ferahnak’s, 18 Nisan 2010
- Meydan-Larousse Büyük Lügat ve Ansiklopedisi, Cilt:4 s.319. Meydan Yayınevi, İstanbul.
