Kadı Burhaneddin Devleti, Eretna Devleti’nde Vezirlik ve Kadılık görevlerinde bulunmuş, Oğuzların Salur boyundan olan Vezir Kadı Burhaneddin Ahmet’in kendi adıyla 1381 yılında, Sivas merkezli kurduğu devlettir.  

Gazi Kadı Burhaneddin 1344 senesinde Kayseri’de doğmuştur. Atalarının Harezm ilinden gelen Salur boyuna ait Oğuzlardan olduğu rivayet edilmektedir.

Doğum ismi Ahmet olan Kadı Burhaneddin’in Abdülabbas ve Gazi Burhaneddin lakapları da bilinmektedir. Elit bir aileden gelen Kadı Burhaneddin  Kayseri Şehri hakimleri Celâlettin Habib, Hüsameddin Hüseyin, Siraceddin Süleyman ile aynı soydandır.

Dedesi Siraceddin Süleyman, Eretna Beyliğinde önemli görevler almış birisiydi.  Şairin babası Şemseddin Muhammed de zamanının ünlü gazilerinden biri olarak kabul edilmiştir ve Eretna Sarayında önemli görevlerde bulunmuştur.

Gazi Burhaneddin erken yaşta annesini kaybetti, bu yüzden babası ona baktı. 1356’da babasıyla Şam’a gitti, ancak bir süre sonra Kayseri’ye geri döndüler ve Ahmet’in babası sarayda Kadı olarak çalışmaya başladı.

Tüm aristokrat ailelerin çocukları gibi Gazi Burhaneddin de memleketinde iyi bir eğitim aldı ve 1358’de eğitimine devam etmek için Mısır’a gitti . Burada din eğitimi, tıp, astroloji, felsefe ve diğer bilimler üzerine eğitim gördü. Daha sonra teoloji, doğa ve matematik konularındaki bilgilerini artırmak için Şam’a, Doğu’da tanınan bir bilim adamı olan Kutubeddin Razi’ye gitti. Şair on dokuz yaşında Mekke’ye, babasının ölümünden sonra Halep’e gitti.  

1365 tarihinde Kayseri’ye dönerek, Eretna  hükümdarının kızıyla evlendi. Kısa süre sonra babasının yerine hakim olarak atandı. On yılı aşkın süre bu görevde bulunan Gazi Burhaneddin, yüksek eğitimi, kültürü ve adaletiyle tüm milletin saygısını kazandı.

Eretna hükümdarı Muhammed Bey’in ölümünden sonra oğlu Ali tahta çıktı. Ali küçük olduğu için Gazi Burhaneddin, devletin bütün işlerini devraldı ve 1378’de vezire tayin edildi. İki yıl sonra Ali de öldü ve devletin tüm liderliği onun eline geçti. 1381 yılında Gazi Burhaneddin kendi adını taşıyan yeni bir devlet kurdu ve Sultan ilan edildi. Bundan sonra, tüm hayatı iç ve dış düşmanlara karşı sürekli yürüyüşler ve savaşlarla geçti. Sürekli kendi aralarında savaşan Karamanlı, Osmanlı ve Türkmen aşiretlerinin düşmanlığını gidermek, ülkede hukuk ve düzeni güçlendirmek için elinden geleni yapmaya çalıştı.

Burhaneddin, dış politikada olağanüstü bir öngörü ve bilgelik örneği göstermiştir. Osmanlı padişahı Yıldırım  Beyazıt, Kızıl Ordu Hanı Toktamış , Emir Timur ve onlarca küçük emir gibi tehlikeli rakiplerle çevrili olan Burhaneddin, ülkesinde tam 17 yıl boyunca barışı ve sükuneti koruyabildi. Siyasi durum gerektirdiğinde, Yıldırım Bayezid ve Emir Timur ile savaştı. Zaman zaman eski rakipleri Toktamış han ve  Memluk sultanı Bargut ile ittifaklar kurdu.

Burhaneddin, ülkeyi Timur’un işgalinden kurtardı ve komşu emirlerle başarılı savaşlar yaptı. Çabaları boşuna değildi. Ülke güçleniyor ve gelişiyordu. Burhaneddin ticareti, eğitimi ve bilimi teşvik ederek, medreseler, kervansaraylar ve köprüler açmaya çalıştı.

Gazi Burhaneddin, 1398 yılında Akkoyunlu hükümdarlarından Kara Yolug Osman bey ile girdiği bir savaşta öldürüldü ve Sivas’ta toprağa verildi. Bundan sonra memleketteki güç, tek oğlu Alaaddin Ali Çelebi’ye geçti. Ancak genç hükümdar bu gücü kullanamadı. Gazi Burhaneddin’in güçlükle yarattığı devleti Yıldırım Beyazıt tarafından yıkıldı ve toprakları Osmanlı devletinin bir parçası oldu.