JOHANNES HEVELİUS ( JOHANN HEVELKE- HAVELKE)

1611 Gdansk (Danzik) Polonya – 1687 Gdansk (Danzik) Polonya 

“Ay Coğrafyası” adıyla yayımlanan At Atlasıyla tanınan Alman Astronomdur. Ay yüzeyinde ki kraterlerden birine de onun adı verilmiştir.

Gdansklı soylu bir aileden gelen Hevelius, günümüzde Polonya sınırları dahilinde olan o dönem adı Danzik olan Gdansk’ta doğmuştur., 

Kent meclisinde görev alan ve ayrıca içki üretimiyle uğraşan Hevelius, Felemenkte ki Leiden Üniversitesinde öğrenim görmüştür. Eğitiminin sonrasında Gdanks’a geri dönen ve evinin çatı katını gözlem evine dönüştüren Hevelius, kendi yapımı olan duyarlı gözlem aygıtları ve teleskoplarla donattı. Birçok gözlemini çıplak gözle yaptı. 1679 senesinde Hevelius’u ziyaret eden Edmund Halley, teleskop gözlemleriyle çıplak gözlemler arasında ki farkları karşılaştırdı. 

Hazırladığı atlasta, Ay yüzeyinde ki engebeleri ayrıntılı olarak göstermiş ve pek çok yüzey şeklini adlandırmıştır. Ayda bulunan çeşitli dağlara verdiği adlar günümüzde kullanılmaktadır. Hevelius, bunun yanı sıra 1.564 yıldızı içeren dönemine göre çok zengin bir yıldız kataloğu olan ve o güne kadar gözlenmemiş bir çok takım yıldızı da kapsayan bir gök atlası hazırlamıştır.

Hevelius, Halley’e yıldızların konumunu herhangi bir teleskop kullanımından ve onun teleskop yardımıyla yaptığı ölçümlerle aynı duyarlılıkta saptayabileceğini gösterdi. 

Kataloğu ve atlası, gözlemleri sırasında kendine yardımcı olan eşi tarafından Purodromus Astronomiae (Astronomiye Giriş) adıyla ölümünden sonra yayınlanmıştır. 

1687 senesinde memlekti olan Gdansk’ta öldü.