HACI MUSA ÇAYI

Yazan: Araş. Yaz. Ali YILDIZ

Gazipaşa su toplama havzasının yarısına yakın kısmı bu çayı besler. Uzunluğu 30 km.dir. En doğudaki bir kolu Uğurlu Deresi denilen kuru dereden beslenir. Seyfe köyü ve İnal köylerinin sınırını teşkil eden Darılık mevkiinden başlar. Gökçebelen, Güney, Göçük, Kırahmetler, Kıcık, Bucak, Salman, Çobanlar topraklarından geçerek Macar altından Hacı Musa ana kolu ile birleşir. Bu kol üzerinde Güney, Göçük, Kırahmetler, Kıcık ve Alibey değirmeni ve Çobanlar köprüleri vardır. Bu köprüler yeni olduklarından inceleme dışı tutulmuşlardır.

İkinci ve üçüncü kolları daha kuzey ve batıdan gelir. İkinci kol Göçük Sazağı ve Bilos vadisinden başlayıp, Adanda altında Adanda Çayı adını aldıktan sonra; daha kuzeyden gelip, Kaş Pazarı eteklerinin kar ve yağmur sularını toplayan Direvli Çayı ile birleşiminden oluşur. Üçüncü kolu ise Çığlık, Kadavgar , Sarıcavur, Çörüş, Çakmak derelerini alan Gökdere ve aşağıda Küçüklü adını alan kol oluşturur.

Küçüklü’den sonra doğudan gelen İnceağrı sol kolu ile birleşerek Hacı Musa Çayı adını alır ve Gazipaşa’nın kent merkezinin doğusundan Koru altından geçip, yat limanında denize ulaşır.

Bu çay üzerinde sahilden menbaya doğru çıktığımızda önce belediyece yaptırılan ve Lüle Denizine ulaşım sağlayan betonarme köprü, Gazipaşalıların Goca Köprü dedikleri D 400Karayolu köprüsü ve yukarı doğru gidildikçe Kaşlılar bölgesini Çobanlara bağlayan yeni köprü, İnce ağrı Köprüsü, Küçüklü Köprüsü, ana ulaşım arterleri olarak dikkat çeker. Çörüş Köprüsü, Kadavgar Köprüsü gibi günlük yerel ulaşımı sağlayan betonarme köprüler de vardır ancak bunlar inceleme dışıdır.

Şenol Çelik tarafından hazırlanan “16. yüz yılda Osmanlı İmparatorluğunda İçel Sancağı” isimli doktora tezinde 1500 yılında Selendi’deki muaf zümre arasında yer alan Köprücü Hacı Muhiddin ve evlatlarından bahsedilir. Hacı Muhiddin , Selendi’deki Karasu-Karagöz suyu, üzerinde bir köprü inşa etmiş ve bu sebeple muaf zümresine dahil edilmiştir. Biz Gazipaşa Tarihi çalışmamızda bu suyun Bıçkıcı olması ihtimali üzerinde durmuştuk. Prof Ramsay; “Asie Minor-Küçük Asya S.62” kitabındaki haritada Hacı Musa Çayına Kestros demiştir. Kestros sözcüğü genelde Karasu anlamında kullanılmaktadır.

1914 yılında Alman Richard Kiepert tarafından yapılan Türkiye haritasının Ermenek paftasında da Hacı Musa çayına Küçüklü Çayı adı verilmiş ve Karasu adı ilave edilmiştir. Bu durumda Karasu veya Karaöz –Karagöz çayı Hacı Musa Çayı olarak belirlenmiş olmaktadır. İçel Sancağı çalışmasında Şenol Çelik’in bahsettiği de bu Hacı Musa çayı olmalıdır. Bu durumda Hacı Muhiddin ve oğulları bu çay üzerine bir köprü kurmuş oluyorlar. Şimdi bu köprü yoktur ve hangi mevkide kurulduğunu da henüz anlayabilmiş değiliz.

Karasu ve Hacı Musa çayını besleyen kollardan olan Adanda Çayı üzerindeki tarihi köprü incelememize konu teşkil eden taş köprülerden ilkidir.