GÜÇLÜ EKONOMİYE GEÇİŞ PROGRAMI (2001)
Bu program yalnızca bir istikrar programı değil aynı zamanda bir yeniden yapılanma programıdır. Ekonomi yönetimi ile siyasi istikrar arasındaki ilişkileri yeniden düzenlemeyi amaçlar.
Temel Hedefleri
1. Kamu açığının azaltılması ve faiz dışı fazla yaratılması,
2. Kamu finansman dengesinin bir daha bozulmayacak şekilde düzenlenmesi,
3. Toplumsal uzlaşmaya dayalı fedakarlığın tüm kesimlerce adil bir biçimde paylaşılmasını öngören ve enflasyon hedefi ile uyumlu bir gelirler politikası uygulamak
4. Dalgalı kur rejimi ile dış dengenin gerçekleştirilmesi
Güçlü Ekonomiye Geçiş Programının temel alt hedefleri
Dalgalı kur sistemi içinde enflasyonla mücadelenin sürdürülmesi,
Bankacılık sisteminde yeniden yapılanma,
Bankacılık sektörü ile reel sektör arasında sağlıklı bir ilişkinin kurulması,
Kamu finansman dengesinin bir daha bozulmayacak şekilde güçlendirilmesi,
Toplumsal uzlaşmaya dayanan ve enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası uygulanması,
Kamu politikalarında etkinlik, esneklik ve şeffaflık sağlayacak yapısal unsurların altyapısını oluşturmak,
Para ve Döviz Kuru Politikaları
Nisan 2001’de çıkarılan 4651 sayılı yasa ile TCMB’nin görev ve yetkilerinde çok önemli değişiklikler yapılmıştır. Bunları aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:
– TCMB’nin temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olarak kabul edildi.
– Bankaya kullanacağı para politikası araçlarını seçme bağımsızlığı verildi.
– Bankanın kamu kesimine ve kamu bankalarına kredi açması yasaklandı.
– Bankanın para politikası oluşturmadaki şeffaflığı ve hesap verebilirliği arttırıldı.
– Bankanın organizasyon yapısı içerisinde Para Politikası Kurulu oluşturuldu.
– Bankaya finansal piyasaları gözetleme yetkisi verildi.
• TCMB, Aralık 2001 tarihli Para ve Kur Politikası raporunda, 2002‟ de parasal hedefleme ve enflasyon hedeflemesine dayalı bir para politikası uygulanacağını açıklamıştır.
• 2002 yılı para politikası iki nominal çıpayla temellendirilmektedir. Bunlar parasal taban ve enflasyon hedeflemesidir.
• TCMB 2002-2004 döneminde dalgalı döviz kuru rejiminin süreceğini, aşırı oynamalar dışında kura müdahalenin olmayacağını açıklamıştır. Döviz piyasasının serbest işleyişi ile dolarizasyonun durması ve tersine dönmesi gerçekleşecektir.
• TCMB’nin zaman içinde bankalar arası para ve döviz piyasalarının işleyişindeki aracılık rolünden çekileceği açıklanmıştır.
Bu programda uygulanan maliye politikasında özellikle vurgulanan faiz dışı fazladır. Ayrıca rekabet, etkinlik ve özelleştirmenin hızlandırılması vurgulanmıştır. Para politikasında ise döviz çıpasından vazgeçilmiştir. Gelirler politikası ise hedeflenen enflasyona uyumlu hazırlanmıştır. Ekonomide olumlu bir hava yakalanmıştır.
Bu olumlu gelişmeler
Yurtdışına sermaye kaçışı tersine dönmüştür.
Özel sektörün rekabet gücü artmıştır.
Piyasalar mali ve parasal disiplin açısından yapılanlara olumlu yanıt vermiştir.
Hazine faizleri hızla düşmüştür.
Dünya faizlerinin düşük düzeyde olması ve ABD dolarının değerinin düşmesi de olumlu etki yaratmıştır.
Enflasyon son 28 yılın en düşük düzeyine inmiştir. (%13,9)
2002 yılında enflasyon hedeflemesine, 2006 yılında ise açık enflasyon hedeflemesine geçilmiştir.
