Gayrisafi Yurtiçi Hasıla
Bir ekonomide belirli bir dönemde, o ülke sınırları içerisinde üretilen tüm tamamlanmış (nihai) mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen değerleri toplamına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) adı verilmektedir.
Gayrisafi yurtiçi hasıla, bir ekonomideki yerli veya yabancı tüm firmalar tarafından gerçekleştirilen üretimi kapsamaktadır. Bu büyüklüğün gayrisafi olmasından kasıt, hesaplanan üretim düzeyinin net üretim olmaması yani brüt üretimi ifade etmesidir. Bürüt olma nedeni ise GSYİH içerisinde amortismanların da olmasıdır. Amortismanlar, üretimden elde edilen gelirin, tekrar üretime dönmemesi anlamına geldiği için brüt bir değer yaratmaktadır. Bu nedenle GSYİH’dan amortismanların çıkartılması ile elde edilen safi yurt için hasıla, bir ekonomideki en net ve gerçekçi üretim düzeyini gösteren reel büyüklük olarak bilinmektedir.
Bir ekonomideki GSYİH’nın hesaplamasında kullanılan üç yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler;
- Üretim yöntemi (katma değer yöntemi)
- Gelir yöntemi
- Harcama yöntemidir
Bu üç yöntem aynı zamanda GSMH hesaplamasında da kullanılan yöntemlerdir ancak iki değer arasındaki terk fark, GYSİH, yurt içindeki üretimi (veya gelir ile harcamayı) gösterirken, GSMH vatandaşlar tarafından yapılan üretimi (veya gelir ile harcamayı)
