YÜCEL TEŞKİLATI Yazan : Serdar Alp ÖZTÜRK Yücel teşkilatı, günümüz Makedonya ve o dönemde Yugoslavya topraklarında olan Üsküp’te 1941 yılında kurulmuş bir yapılanmadır. Bu yapılanma, Makedonya merkezi başta olmak üzere Balkan Türklüğünün kültürel ve inançsal özgürlüğünü ve yaşatılmasını amaç edinmiştir. TEŞKİLATIN KURULUŞU ÖNCESİNDE YUGOSLAVYA İkinci Dünya Savaşı öncesinde Yugoslavya Krallıkla
ELVİYE-İ SELÂSE TEŞKİLATLARININ HUSUSİYETLERİ Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Bütün milli teşkilatların -bölge farkı gözetmeksizin- en temel ortak özelliği hepsinin yerel inisiyatiften doğmuş olmalarıdır. Türk-İslam ahali varlığını ve hukukunu korumak için yerel ve bölgesel nitelikli teşkilatlar vücuda getirerek milli mücadelenin yolunu açmıştır. Başka bir ifadeyle Mustafa Kemal Paşa Anadolu’ya
DOĞU VİLAYETLERİ TEŞKİLATLARININ HUSUSİYETLERİ Doğu vilayetlerine yönelik Ermenilerden kaynaklanan dış tehdit yerini korurken Gürcülerin yerini Rumlardan ve Kürtçülük hareketinden kaynaklanan iç tehditler almıştır. Doğu Anadolu Ermeni, Doğu Karadeniz ise Pontusçu Rum talep ve faaliyetlerinin merkezinde yer alıyordu. Elviye-i Selase’den farklı olarak Gürcülerin yerini Rumların almış olması hem devletin, hem de
TRABZON MUHAFAZA-İ HUKUK-I CEMİYETİ Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Trabzon, Rum ve Ermeni taleplerinin odağında yer alan vilayetlerden biriydi. İttihat ve Terakki Trabzon da dahil olmak üzere doğu vilayetlerinin elden çıkmasını önlemeye matuf teşkilatlar kurmak üzere bazı isimleri (Yenibahçeli Nail Bey’i Batum’a, Filibeli Hilmi Bey’i Erzurum’a, Tüccardan Cafer Bey’i
VİLAYÂT-I ŞARKIYE MÜDAFAA-I HUKU-I MİLLİYE CEMİYETİ VE ERZURUM ŞUBESİ Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Mondros Mütarekesi’nin 24. Maddesi, Erzurum başta olmak üzere bütün doğu vilayetlerini İtilaf işgaline açık hale getirmişti. Askeri makamlar kendilerine düşen sorumluluğu yerine getirirken halkın da bu maddeye karşı direnç göstermesinin büyük faydaları vardı [1]. Bu
İSTİHLÂS-I VATAN CEMİYETİ Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Bu cemiyet, Elviye-i Selase’deki teşkilatlanma hareketinin parçası olarak İttihat ve Terakki Fırkası’nın Anadolu’da gizli teşkilatlar kurulması yönündeki talimatın sonucunda ortaya çıkmıştır [1]. Süleyman Necati (Güneri); Dursunbeyzâde Cevad, Küçük Kâzım (Yurdalan) ve Hüseyin Avni (Ulaş) Beyler ile birlikte Erzurum’daki teşkilat hareketinde yer
KARS İSLAM ŞURASI / KARS MİLLİ ŞURASI Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Türk ordusunun 1914 sınırına çekileceğinin duyulması Kars’ta büyük heyecana yol açtı. Türk ahali Ermeni kıyımına maruz kalmamak için, Wilson Prensiplerine dayalı bağımsız bir teşkilat kurmaya karar verdi [1]. Şura, 5 Kasım 1918’de Piroğlu Fahrettin (Erdoğan) Bey’in başkanlığında
ARAS TÜRK HÜKÜMETİ Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Ahıska Türkleri Gürcülere karşı teşkilatlandığı esnada Iğdır ve Nahçıvan ahalisi de yeni bir Ermeni mezalimine uğramamak için 3 Kasım 1918’de Emir Bey Ekberzâde’nin başkanlığında Iğdır’da Aras Türk Hükümeti’ni kurdu. 18 Kasımda yayınlanan beyannamede Aras civarında bulunan bir milyon Müslüman’ın hukukunu muhafaza
AHISKA HÜKÜMETİ Yazan : Prof. Dr. Selçuk URAL Ahıska Türkleri, Türk ordusunun (3. Tümen) tahliyeye hazırlandığı bir ortamda Gürcü mezalimine maruz kalmamak için yerel hükümet tesisi kararı aldı. Bu doğrultuda 29 Ekim 1918’de başkanlığını Ömer Faik Bey’in yaptığı Ahıska Hükümet-i Muvakkatası kuruldu. Ömer Faik Bey, başkanlığa gelmesinin ardından 9. Ordu